آیا تابه‌حال این حس را تجربه کرده‌اید که در اوج لذت بردن از یک رابطه عاطفی سالم و دوست داشتنی، ناگهان با هجوم افکار منفی مواجه شوید؟ به این صورت که همه چیز خیلی خوب، عادی و دوست‌داشتنی پیش می‌رود؛ اما جزئیات خیلی کوچک و بی‌اهمیت در رابطه برای شما تبدیل به یک معضل مهم شده و بعد سرشار از حس شک و تردید نسبت به پارتنر و رابطه عاشقانه خود با او می‌شوید. تکرار این اتفاق در یک فرد به معنای وجود وسواس فکری در رابطه عاطفی است.
دوستی داشتم که حدود شش سال از ازدواجش می‌گذشت؛ اما وقتی پای صحبت‌هایش می‌نشستم متعجب می‌شدم. چون هنوز بعد از 6 سال حرف‌های تکراری و بچگانه‌ای درباره شریک زندگی‌اش می‌زد. نسبت به او بی‌اعتماد بود و در عین حال دوستش داشت. فکر می‌کرد مورد بی‌توجهی از سوی شریک زندگی‌اش قرار گرفته و خود را یک قربانی مظلوم تصور می‌کرد. حرف‌های پارتنر خود را جور دیگری برداشت می‌کرد و از مخالفت‌های ریز و درشت او در موضوعات مختلف عصبانی می‌شد.
بله! درست متوجه شدید. این دوست عزیز و گرامی بنده از وسواس فکری در رابطه عاطفی رنج می‌بُرد و برای بهبود آن هم تلاش نمی‌کرد. وجود وسواس فکری در رابطه عاطفی و عاشقانه بین دو نفر مثل یک سلاح کشنده است که توانایی نابود کردن آن رابطه را خواهد داشت. زیرا فردی که دچار این اختلال است کم‌کم با استرس و اضطراب بیشتری دست‌وپنجه نرم کرده و بعد این استرس را وارد رابطه خود می‌کند. طرف مقابل او هم به مرور زمان از جو متشنج موجود در رابطه خسته شده و بعد هم همان چیزی می‌شود که همه آدم‌ها از آن می‌ترسند! دلزدگی، جدایی و…
حال بیایید موضوع وسواس فکری در رابطه عاطفی را با وسواس بیشتری مورد بررسی قرار دهیم! 😀
وسواس فکری در رابطه عاطفی چیست؟
وسواس فکری در رابطه عاطفی یا ROCD نوع خاصی از اختلال وسواس فکری است که در زندگی زناشویی و روابط عاشقانه نمود پیدا می‌کند. افراد مبتلا به این اختلال، احساسات و افکار منفی و استرس‌آوری را نسبت به جنبه‌های مختلف پارتنر عاطفی خود تجربه می‌کنند. این افراد به موضوعاتی اهمیت می‌دهند که در زندگی زناشویی اهمیت چندانی ندارند. آن‌ها با احساساتی مثل خستگی، اضطراب، دل‌شوره، ترس از رها شدن، بی‌ارزشی، بی‌قراری و… دست و پنجه نرم کرده و دائم نگران هستند.
وسواس فکری در رابطه عاطفی باعث می‌شود تا افراد تمایل زیادی به کنترل شریک عاطفی و بستگان نزدیک خود داشته باشند. این اختلال اصولاً در سنین جوانی یا اوایل میان‌سالی بروز پیدا کرده و معمولاً منشأ آن به دوران کودکی افراد برمی‌گردد. البته بعضی وقت‌ها هم ممکن است این اختلال در اثر وقوع یک اتفاق ناخوشایند مثل خیانت دیدن در فرد ایجاد شود.
نشانه‌های وسواس فکری در رابطه عاطفی چیست؟
به موارد زیر توجه کنید؛ این‌ها علائمی هستند که فرد مبتلا به وسواس فکری در رابطه عاطفی ممکن است داشته باشد.
- افکار مزاحمی درباره رابطه عاشقانه و شریک زندگی خود در ذهنتان می‌چرخد.
- دائم درباره میزان عشق و علاقه همسرتان نسبت به خود دچار شک و تردید می‌شود.
- نسبت به حرف‌ها و نظرات شریک زندگی خود دچار سو برداشت می‌شوید.
- همه مخالفت‌های ریز و درشت پارتنر خود را از روی قصد و غرض می‌دانید.
- بیش از حد درباره شادی، رفاه و رضایت شریک عاطفی خود نگران هستید.
- دائم به عیب و ایرادهای همسرتان فکر کرده و آن‌ها را در ذهنتان برجسته می‌کنید.
- دائم به دنبال تایید و اطمینان از سوی پارتنر خود هستید.
- تمرکز خود را از دست داده و هنگام گفتگو و هم‌نشینی با همسرتان احساس پریشانی می‌کنید.
- دوست دارید همسرتان تحت کنترل کامل شما باشد.
- در موقعیت‌های بسیار ساده و نسبت به آدم‌های عادی که با همسرتان در ارتباط هستند، حسودی می‌کنید.
- دائم خود و همسرتان را با زوج‌های دیگر مقایسه می‌کنید.
- از رابطه جنسی با همسرتان به اندازه کافی لذت نمی‌برید، چون دائم در حال مرور افکار منفی خود هستید.
- اعتماد به نفس و عزت نفس خود را خدشه‌دار کرده و خود را در موضع ضعف قرار می‌دهید.
راه‌های مقابله با وسواس فکری در رابطه عاطفی
وسواس فکری در رابطه عاطفی یک اختلال مهم و مخرب است و افراد مبتلا به آن باید خیلی زود برای درمان اقدام کنند. این اختلال علاوه بر این که موجب آزار و اذیت طرف مقابل می‌شود، می‌تواند روح و روان فرد مبتلا به آن را هم به شکل شدیدی آزار دهد. اما چگونه باید برای درمان آن اقدام کرد؟
نحوه درمان وسواس فکری در رابطه عاطفی تا حد زیادی به شخصیت و میزان پیشروی این اختلال درون شما بستگی دارد. اما کمک گرفتن از مشاور و شرکت در جلسات تراپی، شرکت در دوره‌ها، مطالعه کتاب‌های روان‌شناسی و کارهایی از این قبیل می‌تواند روش مقابله مناسبی باشد. در همین راستا قصد دارم دوره “عشق هوشمندانه” سرکار خانم مریم مبارکی را به شما عزیزان معرفی کنم. شرکت در این دوره می‌تواند زمینه ایجاد یک رابطه عاشقانه موفق و پایدار را برای شما فراهم کرده و در مقابله با وسواس‌های فکری ریز و درشت درونی‌تان هم مقابله کنید.
شریک زندگی خود را از احوال پریشان خود آگاه کنید!
گاهی اوقات ما فکر می‌کنیم برای اینکه قهرمان داستان شویم، باید همه چیز را تنهایی حل کرده با بحران‌های زندگی به تنهایی روبه‌رو شویم. در صورتی که ما در یک زندگی مشترک هستیم! یک لحظه به کلمه “مشترک” فکر کنید؛ بعد متوجه می‌شوید که چرا باید احوال پریشانتان را هم با پارتنر خود در میان بگذارید.
اگر شما مبتلا به اختلال وسواس فکری در رابطه عاطفی باشید، باید همسرتان در جریان این موضوع قرار بگیرد. زیرا در این صورت با قدرت درک بیشتری در کنارتان خواهد بود و در روند درمان به شما کمک می‌کند. همچنین به آشوب ذهنی شما دامن نمی‌زند و در پیدا کردن یک پزشک یا تراپیست خوب کمکتان خواهد کرد.
از لحظه لذت ببرید!
دوستی داشتم که همیشه به رابطه‌های قبلی همسرش فکر می‌کرد. مدام در ذهنش مجسم می‌کرد که همسرش در کنار چه افرادی بوده و چه روزهای خوشی را در کنارشان سپری کرده است. پیج اینستاگرام پارتنر خود را دائم بالا و پایین می‌کرد و به دنبال یک سوژه ناراحت کننده بود! یک بار به او گفتم “دنبال چی می‌گردی؟ چرا گذشته همسرت رو مدام شخم می‌زنی؟ مگه اعصابت رو از سر راه آوردی؟ مگه اون تا به حال درباره گذشته تو ازت سؤال کرده؟” با حالتی متفکر و در سکوت به من خیره شد! احتمالا خودش هم نمی‌دانست چرا این کارها را می‌کند. انگار یک نیروی ماورایی در ذهنش بود که مدام او را برای اذیت کردن خودش تشویق می‌کرد.
وسواس فکری در رابطه عاطفی باعث می‌شود که ما آنچه که اکنون داریم را فراموش کرده و فقط به موضوعات آزاردهنده گذشته و احتمالات اذیت کننده آینده فکر کنیم. برای مقابله با این اختلال سعی کنید از داشته‌های خود لذت ببرید. یک کاغذ بردارید و بعد تمام المان‌های مثبتی که در رابطه عاشقانه خود دارید را یادداشت کنید. ویژگی‌های مثبت همسرتان و کارهای دوست‌داشتنی که برای شما کرده را بنویسید و بعد دوباره خودتان از روی آن بخوانید. این کار باعث می‌شود که شیرینی‌های زندگی کنونی خود دوباره به یادتان بیاید و از گذشته و آینده خارج شوید.
ارتباطی مؤثر و صادقانه با پارتنر خود برقرار کنید!
فرض کنید شما در یک رابطه‌ای هستید که صمیمیت چندانی با پارتنر خود نداشته و وقت زیادی را با هم سپری نمی‌کنید. اما به جای آن دائم در تنهایی و خلوت خود به او و رفتارهایش فکر می‌کنید. دلیل کارهای او را حدس می‌زنید و حرف‌هایش را آنالیز می‌کنید. به نظرتان با ادامه دادن این روند چه بلایی ممکن است به سرتان بیاید؟
زمینه وسواس فکری در رابطه عاطفی ممکن است در بعضی از افراد وجود داشته باشد؛ اما در ادامه این ما هستیم که با انتخاب‌ها و رفتارهایمان تصمیم می‌گیریم که آن را درمان کنیم یا تشدید؟ برقراری ارتباطی مؤثر، معنادار و عمیق با پارتنر خود باعث می‌شود تا از تشدید این اختلال درون خود جلوگیری کنیم. اما چگونه این ارتباط دوستانه و مؤثر را برقرار کنیم؟
- نظرات و ایده‌های خود را با پارتنر خود در میان بگذارید.
- درباره موضوعات مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و… با یکدیگر حرف بزنید.
- زمان بیشتری را کنار یکدیگر سپری کنید.
- از ابراز احساسات نسبت به پارتنرتان خجالت نکشید.
- زبان بدن همسرتان را بشناسید و از راه‌های غیرکلامی هم با او ارتباط بگیرید
در کنار تمام این موارد، شرکت در دوره “ارتباط مؤثر” سرکار خانم مریم مبارکی نیز می‌تواند به برقراری رابطه‌ای دوستانه و عمیق بین شما و همسرتان کمک کند.
به عنوان همسر فردی که دچار وسواس فکری در رابطه عاطفی است، چه‌کار کنم؟
به عنوان فردی که همسر یک زن/مرد مبتلا به وسواس فکری در رابطه عاطفی است، موقعیت‌های زیر را تصور کنید. بعد ببینید این موقعیت‌ها چقدر برای شما قابل درک هستند؟
- زنی که دائم درباره میزان علاقه همسرش نسبت به خود از او سؤال می‌کند.
- مردی که دائم از طریق تماس تلفنی، پیامک و… موقعیت همسرش را چک می‌کند.
- زنی که دائم توهم خیانت از سوی همسرش را داشته و به همه چیز مشکوک است.
- مردی که دائم نسبت به نوع آرایش، نوع لباس، مدل مو و… همسرش ایراد می‌گیرد.
- زنی که دائم درباره قرارگیری وسایل منزل سر جای خودشان در حال تذکر دادن به همسرش است.
این‌ها تنها بخشی از نمونه‌های وسواس فکری در رابطه عاطفی هستند. حال اگر با مطالعه این مثال‌ها خاطره‌ای در ذهنتان زنده شد و یاد زندگی زناشویی خودتان افتادید، پس احتمالا همسرتان دچار این اختلال است. اما لازم نیست دستپاچه و هراسان شوید. توجه به نکات زیر باعث می‌شود تا هم به بهبود همسرتان کمک کنید و هم برای حفظ رابطه عاشقانه خود با او تلاش کنید.
- درباره اختلال وسواس فکری در رابطه عاطفی تحقیق و مطالعه کرده و اطلاعات خود را درباره آن به‌روز نگه دارید.
- نگرانی‌های خود را کنترل کرده و به خودتان مسلط باشید. از انتقال و سرایت اضطراب‌های همسرتان به خودتان جلوگیری کرده و نگاهی امیدوارانه به رابطه داشته باشید.
- از یک دکتر، مشاور یا تراپیست خوب و مسلط در این زمینه راهنمایی بگیرید.
- در جلسات درمان همسرتان او را همراهی کنید.
- مرزهای اطمینان‌دهی به پارتنرتان را مشخص کنید.
- هنگام مشاهده احساس ناراحتی و کلافگی در شریک زندگی خود با او همدلی کنید.
- گاهی اوقات خودتان را جای همسرتان بگذارید تا بتوانید با قدرت درک بیشتری با او رفتار کنید.
- به علاقه پارتنرتان نسبت به خود شک نکنید و رفتارهای عجیب و کنترل‌گر او را از روی دوست‌داشتن بدانید.
در نهایت…
وسواس فکری در رابطه عاطفی به سن یا جنسیت خاصی محدود نیست. همه افراد ممکن است تحت تأثیر عواملی مثل تغییر رفتار در برخی نقاط مغز، تجربه سوءاستفاده، تجربه خیانت دیدن، از دست دادن یک عزیز، تغییر ناگهانی در شرایط زندگی مثل نقل مکان و… دچار این سندروم شوند. وجود این اختلال در یک زن یا مرد و عدم درمان و کنترل آن ممکن است تبعات زیادی به همراه داشته باشد. بنابراین فرقی ندارد که خودتان دچار این مشکل هستید یا همسرتان! در هر صورت در اولین فرصت باید به دنبال راهی برای درمان آن باشید.
اکثر افرادی که خیلی زود و به موقع برای مقابله با وسواس فکری خود در رابطه عاطفی اقدام کردند، سرانجام توانستند نتیجه خوبی از تلاش‌های خود بگیرند. مطالعه کتاب‌های آموزشی، شرکت در دوره‌ها، مراجعه به مشاور، درمانگر و… جزو راه‌هایی هستند که در مقابله با این اختلال می‌توانند مؤثر واقع شوند. پس امید خود را از دست نداده و بدانید که همیشه یک راهی برای بهتر شدن وجود دارد.