به نظر خودتان، شما تا چه اندازه بر تصمیم گیری هایتان و انتخاب هایی که در زندگی دارید، مسلط هستید؟ آیا انتخاب بین چند گزینه برایتان راحت است یا با افزایش تعداد گزینه های پیش رو، انتخاب برایتان سخت می شود؟ پاسخ تمام این سوالات به یک موضوع مشترک وابسته است و آن هم توهم انتخاب محسوب می شود. این موضوع که پارادوکس انتخاب هم نام دارد، می تواند تاثیر منفی بر انتخاب هایتان داشته باشد و باعث از دست رفتن فرصت های خوب زندگی شود. بدون شک هر کسی در طول زندگی خود بارها و بارها برای انتخاب یک گزینه با چالش مواجه می شود و اگر دچار پاردوکس انتخاب هم باشد، اوضاع بدتر خواهد شد. به همین علت ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف توهم انتخاب بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
توهم انتخاب چیست؟
پاردوکس انتخاب یک سوگیری شناختی است که باعث ایجاد یک حس کاذب در مورد مسلط بودن بر جوانب مختلف زندگی به خصوص تصمیم گیری ها خواهد شد. این توهم باعث می شود؛ فرد تصور کند کنترل زندگی را بیشتر از آنچه که هست در اختیار دارد. همانطور که از نام این موضوع پیداست؛ چنین تصوری، بیشتر از یک توهم نیست.
بهتر است بدانید توهم انتخاب رابطه مستقیمی با افزایش تعداد گزینه های پیش رو دارد.
در واقع زمانی که تعداد گزینه های انتخابی در مورد یک موضوع بیشتر می شود؛ این توهم نیز شدت پیدا می کند و باعث ایجاد سردرگمی در انتخاب خواهد شد. از طرفی فراموش نکنید؛ تحقیقات ثابت کرده اند کسانی که با گزینه های کمتر در مورد یک موضوع مواجه اند، انتخاب های راحت تر و بهتری دارند و در عین حال رضایت این افراد هم از انتخابشان بیشتر است. برگرد عقب دوباره بخون!
برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، زبان بدن و ارتباط موثر می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
تاریخچه توهم انتخاب
موضوع پارادوکس انتخاب برخلاف اغلب موضوعات روانشناسی، پیشینه ای قدیمی و طولانی ندارد. در سال 1896 میلادی یک روانشناس آمریکایی به نام “ویلیام جیمز” موضوع توهم انتخاب را برای اولین بار در حوزه علم روانشناسی مطرح کرد. پس از آن تحقیقات بسیار زیادی توسط روانشناسان مختلف در مورد پارادوکس انتخاب انجام شدند که یکی از نتایج کلی آن ها همین وجود رابطه معکوس میان کاهش تعداد گزینه های انتخابی و افزایش رضایت از تصمیم گیری است. به بیان دیگر هر چقدر تعداد گزینه های پیش رو برای تصمیم گیری در مورد یک موضوع کمتر باشد؛ انتخاب راحت تر و بهتر خواهد بود و رضایت افراد هم از انتخابشان بیشتر می شود. تا اینجای مطلبو گرفتین؟
برای آشنایی با کاربرد قانون 5 ساعته بر روی لینک کلیک کنید.
عواملی که باعث توهم انتخاب می شوند
بهتر است بدانید؛ پارادوکس انتخاب بدون علت ایجاد نمی شود و عوامل مختلفی می توانند باعث شکل گیری این توهم شوند. عواملی که اگر اثر آن ها برطرف نشوند؛ باعث شدت یافتن این موضوع خواهند شد. از جمله مهم ترین عوامل موثر بر شکل گیری پارادوکس انتخاب می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- انجام کارهای گروهی و تاثیرپذیری از انتخاب های دیگران.
- وجود گزینه های انتخابی فراوان.
- شیوه ارائه گزینه ها و اطلاعات.
- ارائه اطلاعات گمراه کننده در مورد گزینه ها.
- ناتوانی فرد در درک تفاوت های موجود بین گزینه های انتخابی.
بنابراین افزایش اطلاعات و آگاهی در مورد موضوعی که قصد تصمیم گیری پیرامون آن را دارید، بررسی دقیق گزینه ها و هیجانی عمل نکردن می توانند به بی اثر شدن عوامل موثر بر پارادوکس انتخاب تاثیر داشته باشند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی هوش هیجانی بر روی لینک کلیک کنید.
نحوه تشخیص اینکه به توهم انتخاب دچار شده ایم
الان که می دانید وجود پاردوکس انتخاب در زندگی شما می تواند باعث از دست رفتن فرصت های خوب از طریق انتخاب های اشتباه شود، به نظر شما چگونه می توانید وجود این توهم را تشخیص دهید؟ آیا راهی برای شناسایی توهم انتخاب وجود دارد؟ در پاسخ به این سوالات باید بگوییم؛ بله راهکارهای مختلفی برای تشخیص پارادوکس انتخاب وجود دارند که در ادامه مطلب به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
- بعد از تصمیم گیری به سایر گزینه هایی که انتخاب نکرده اید، فکر می کنید.
- دچار وسواس فکری می شوید و وسواس گونه به جزئیات گزینه ها توجه می کنید.
- بعد از تصمیم گیری، خود را برای گزینه ای که انتخاب کرده اید سرزنش می کنید.
- با افزایش تعداد گزینه های انتخابی، توانایی شما برای تصمیم گیری کاهش می یابد.
بنابراین چنانچه با نشانه های نامبرده مواجه هستید، بهتر است بررسی های تخصصی تری را به کمک متخصصان این حوزه انجام داده و از راهکارهای غلبه بر پارادوکس انتخاب استفاده کنید.
برای اطلاع از انواع مهارت توسعه فردی بر روی لینک کلیک کنید.
نحوه غلبه بر توهم انتخاب
همانطور که گفتیم وجود پارادوکس انتخاب، پیامدهای منفی بسیار زیادی برای زندگی به همراه دارد. دچار شدن به نشخوار ذهنی، وسواس فکری و از دست دادن فرصت های خوب زندگی از جمله مهم ترین پیامدهای توهم انتخاب هستند. به همین علت باید با راهکارهای غلبه بر این مشکل آشنا باشید و در صورت لزوم از آن ها استفاده کنید. از جمله مهم ترین راه های غلبه بر پارادوکس انتخاب می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- به میزان ریسک هر گزینه توجه کنید و متحمل هزینه های سنگین نشوید.
- هدف خود را از انتخاب مشخص کنید.
- در صورتی که فرصت کافی در اختیار دارید؛ بررسی های اصولی انجام داده و عجله نکنید.
- گزینه های پیچیده را، تجزیه و ساده کنید.
- از سوگیری های شناختی که ممکن است با آن ها مواجه باشید، مطلع شوید.
- مزایا و پیامدهای منفی هر گزینه را یادداشت کرده و آن ها را بررسی کنید.
- گاهی اوقات بهتر است به حس ششم خود هم اعتماد کنید.
- از تاثیر مشورت با افراد قابل اعتماد هم غافل نشوید.
به این ترتیب می توانید شرایط بهتری را برای انتخاب های مختلف فراهم کنید و اثر پاردوکس انتخاب را در زندگی خود از بین ببرید. یادداشت کردی؟
برای اطلاع از مفهوم خود واقعی بر روی لینک کلیک کنید.
خلاصه مطلب
گاهی اوقات تصمیم گیری آنقدر سخت می شود که فرصت های خوب زندگی به دلیل انتخاب یک گزینه اشتباه از دست می روند. یکی از دلایل رخ دادن این اتفاق؛ مواجه بودن با توهم انتخاب است. پاردوکس انتخاب باعث ایجاد یک حس اعتماد کاذب نسبت به تصمیم گیری ها شده و درصد احتمال موفقیت را کاهش می دهد. بنابراین باید با نحوه تشخیص و سپس غلبه بر این موضوع آشنا باشید.
برای یادگیری تکنیک های ساخت شخصیت قدرتمند، آداب معاشرت و جادوی جذابیت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.