من از اول می دونستم که اینجوری میشه، کاملا معلوم بود قراره چه اتفاقی بیفته، مگه غیر از این انتظار داشتی؟ این جملات برایتان آشنا نیست؟ چنین مکالماتی چندین بار در زندگی هر فرد انجام می شوند. این جملات زمانی بیان می شوند که سوگیری پس نگری رخ می دهد. این موضوع با نام های دیگری مانند جبرگرایی فکری هم شناخته می شود. جبرگرایی فکری نوعی خطای شناختی است که امکان رخ دادن آن برای هر فردی وجود دارد. در واقع می توان گفت همه ما در طول زندگی یک یا چند بار با این خطای شناختی مواجه می شویم ولی برخی از افراد بیشتر از دیگران درگیر جبرگرایی فکری می شوند.
متاسفانه اگر سوگیری تبدیل به یک عادت شود و برای مقابله با آن اقداماتی موثر انجام نشود، پیامدهای منفی برای زندگی به همراه دارد. پیامدهایی که گوشه ای از زندگی را تحت تاثیر قرار نمی دهند، بلکه گسترش یافته و تمام جوانب زندگی را تخریب می کنند. با توجه به کم بودن آگاهی نسبت به جبرگرایی فکری، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف سوگیری پس نگری بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
سوگیری پس نگری چیست؟
حتما تا به حال در موقعیتی قرار گرفته اید که با دیدن نتیجه یک اتفاق بگویید شما آن را از قبل پیش بینی کرده اید. می دانستید که نتیجه چه می شود و این موضوع از آنچه که دیگران فکر می کردند، قابل پیش بینی تر بوده است. اگر خودتان هم در چنین موقعیتی قرار نگرفته باشید با کسی مواجه شده اید که جملاتی مانند من که می دانستم اینگونه می شود، کاملا واضح بود که چه اتفاقی می افتد و غیره را بیان کرده اند. در علم روانشناسی این موضوع سوگیری پس نگری نامیده می شود و یک خطای شناختی است.
برای اطلاع از راه های درک احساسات دیگران بر روی لینک کلیک کنید.
اگر بخواهیم یک تعریف منسجم از جبرگرایی فکری بیان کنیم باید بگوییم زمانی که فرد احساس می کند نتیجه یک موضوع را قبل از وقوع آن می دانسته یا اینکه با نگاه کردن به گذشته رویدادی را بیشتر از آنچه که پیش بینی شده قابل پیش بینی بداند، جبرگرایی فکری رخ داده است. در مورد علت رخ دادن این خطای شناختی هنوز عاملی مشخص شناسایی نشده است ولی محققین بیان می کنند جبرگرایی فکری می تواند یک مکانیسم طبیعی برای جلوگیری از ناامیدی یا خجالت زدگی باشد.
برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، ارتباط موثر و شخصیت کاریزماتیک می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
پیامدهای سوگیری پس نگری
اینکه بخواهیم به دیگران ثابت کنیم ما از نتیجه یک موضوع مطلع بوده ایم، نتیجه آن کاملا مشخص بوده و پیچیدگی خاصی نداشته است، به طور کلی جنبه منفی ندارد.
در صورتی که سوگیری پس نگری تبدیل به یک عادت شود و بخواهیم در هر موقعیتی به آن اتکا کنیم، پیامدهای منفی برای ما به همراه دارد.
در عین حال اگر به موقع و به صورت اصولی با آن مقابله نشود، پیامدهایش تمام جوانب زندگی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. با توجه به اهمیت شناخت پیامدهای جبرگرایی فکری، در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
کاهش مسئولیت پذیری در اشتباهات
زمانی که جبرگرایی فکری تبدیل به عادت شده و در زندگی یک فرد نهادینه می شود، او به تدریج از بار مسئولیت اشتباهات خودش شانه خالی می کند. با بیان جملاتی مانند من که می دانستم اینگونه می شود ولی چاره ای به جزء انجام دادن نداشتم، رفع مسئولیت می کنند. به تدریج برای انجام دادن درست و به موقع کارها تلاش نمی کنند و در نهایت به خواسته های خود نمی رسند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی شخصیت قدرتمند بر روی لینک کلیک کنید.
اعتماد بیش از اندازه به پیش بینی ها
یکی دیگر از پیامدهای سوگیری پس نگری مربوط به کسانی است که یک بار پیش بینی درست انجام داده اند. پس از آن دچار اعتماد به نفس کاذب شده به پیش بینی های خود بیش از حد اعتماد می کنند و بر همین مبنا وارد زمینه های شرط بندی می شوند. در نتیجه جوانب مختلف یک موضوع را نسنجیده، به درستی فکر نمی کنند و با اتکا به توانایی پیش بینی خود ضررهای مالی در انتظارشان خواهد بود. برای جبران ضررهای قبلی مجددا پیش بینی می کنند، این بار به دلیل فشارهای روانی و عدم تمرکز، بیشتر ضرر می کنند.
سرزنش کردن دیگران
افرادی که با جبرگرایی فکری مواجه هستند و با آن مقابله نمی کنند به تدریج برای دور شدن از واقعیت، دیگران را سرزنش می کنند. توجهی به جوانب مختلف، عوامل تاثیرگذار و غیره ندارند، فقط می خواهند به دیگران ثابت کنند که توانایی پیش بینی دارند. به همین علت اطرافیان خود را مورد سرزنش قرار داده و باعث آزرده خاطر شدن آن ها می شوند.
برای یادگیری تکنیک های آداب معاشرت، جذابیت کلام و موفقیت کلامی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
راههای مقابله یا سوگیری پس نگری
عادت های اشتباه، خطاهای شناختی و نهادینه شدن یک طرز فکر غلط سبب ایجاد مشکلات فراوان می شوند. کسانی که با سوگیری پس نگری مواجه هستند دچار اعتماد به نفس کاذب شده و به همین علت سبب ناراحتی دیگران می شوند. با حضور در هر جمع و محفلی تمایل دارند خود و توانایی پیش بینی شان را به دیگران ثابت کنند.
برای تحقق این هدف حتی از سرزنش اطرافیان خود هم کوتاهی نمی کنند. در عین حال با اتکا به توانایی پوچ پیش بینی کردن، موقعیت های خوب زندگی را از دست می دهند. بنابراین کسانی که دچار جبرگرایی فکری هستند باید راهکارهای مقابله با این خطای شناختی را یاد گرفته و از آن ها استفاده کنند. با توجه به اهمیت شناخت راهکارهای مقابله با جبرگرایی فکری، در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
براساس داده ها تصمیم گیری کنید
کسانی که دچار سوگیری پس نگری هستند به پیش بینی کردن بدون تفکر عادت می کنند. به تدریج بررسی کردن شرایط را فراموش کرده و با اتکا به اعتماد به نفس کاذب خود، وقوع هر رخ دادی را پیش بینی می کنند. برای مقابله با این وضعیت باید بررسی داده ها را تمرین کنید. با دقت به آنچه که در مورد یک موضوع وجود دارد توجه کنید. سپس بعد از فکر کردن و بررسی جوانب مختلف، بهترین راهکار را انتخاب کرده و تصمیم گیری کنید.
برای اطلاع از مفهوم تعادل در زندگی بر روی لینک کلیک کنید.
باور کنید که آینده قابل پیش بینی نیست
به نظر شما اگر آینده قابل پیش بینی است چرا همه مردم به آنچه که می خواهند، نمی رسند؟ چرا از وقوع اتفاقات ناگوار جلوگیری نمی شود؟ بنابراین آینده قابل پیش بینی نیست، ما فقط می توانیم به آمدن روزهای خوب خوش بین باشیم و از طریق مثبت اندیشی به افزایش انگیزه کمک کنیم. سپس به واسطه انگیزه ای که داریم برای رسیدن به خواسته هایمان تلاش کنیم. بنابراین برای مقابله با سوگیری پس نگری باید باور کنیم که آینده قابل پیش بینی نیست، اگر هم کسی یکبار این کار را انجام می دهد کاملا اتفاقی است.
جبرگرایی فکری را زیر سوال ببرید
برای مقابله با این خطای شناختی یک موضوع را از جوانب مختلف مورد بررسی قرار دهید. راهکارها و گزینه های جایگزین را مطرح کرده از درست بودنشان اطمینان حاصل کنید و سپس سوگیری پس نگری را زیر سوال ببرید. با انجام این کار ذهنتان باور می کند که پیش بینی ها قابل اعتماد نیستند.
برای یادگیری تکنیک های جادوی جذابیت، زبان بدن و جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
به نتیجه فکر نکنید و تصمیم بگیرید
جبرگرایی فکری برای پیش بینی نتیجه به کار می رود و هیچ پیش بینی در مورد مسیر رخ دادن یک اتفاق انجام نمی شود. بنابراین باید تمرکز خود را از روی نتیجه برداشته و به سمت مسیر سوق دهید. برای انجام یک موضوع بدون اینکه به نتیجه مثبت یا منفی آن فکر کنید، تصمیم بگیرید. سپس وارد مسیر انجام دادن آن شده و حتی یک لحظه هم به نتیجه فکر نکنید.
برای اطلاع از راه های رسیدن به موفقیت بر روی لینک کلیک کنید.
نتایج را مقایسه کنید
برای اینکه باور کنید پیش بینی کردن واقعیت ندارد و نمی توان بر مبنای آن کارهای مهم زندگی را انجام داد باید نکات، نتایج و مواردی که پیش بینی می کنید را یادداشت کرده، جزء به جزء روند رخ دادن یک موضوع را بررسی کرده و با نتیجه واقعی مقایسه کنید. از این طریق متوجه اشتباهات رخ داده خواهید شد و می توانید با سوگیری پس نگری مقابله کنید.
خلاصه مطلب
پیش بینی کردن نتایج موضوعات ساده و بی اهمیت می تواند تبدیل به یک عادت اشتباه شود. یک خطای شناختی که ممکن است تمام جوانب زندگی افراد به خصوص جنبه مالی را تحت تاثیر قرار دهد. سوگیری پس نگری زمانی رخ می دهد که یک فرد احساس می کند نتیجه موضوعی خاص را قبل از وقوع آن متوجه شده است. خوشبختانه راه های مختلف و موثری برای مقابله با جبرگرایی فکری وجود دارند که با کمک آن ها می توان این خطای شناختی را از زندگی حذف کرد.
برای یادگیری تکنیک های شخصیت قدرتمند، کنترل هیجانات و جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.