با شنیدن یا خواندن عنوان مصاحبه انگیزشی احتمالا تصور می کنید قرار است دو نفر در یک برنامه تلویزیونی در مورد انگیزه صحبت کنند. در حالی که این موضوع یک روش مشاوره ای و یا به عبارتی کمک کننده به درمان های روانشناختی است. متاسفانه کم نیستند تعداد افرادی که وجود بیماری یا رفتارهای ناسالم خود را انکار کرده و مشکل ایجاد شده را نمی پذیرند. در نتیجه اقدامی برای حل مشکل، تغییر رفتار و درمان اختلال و بیماری شکل گرفته انجام نمی دهند. ممکن است برای سالیان طولانی به انجام رفتارهای ناسالم عادت کرده و یا اختلال روانشناختی جزئی از زندگی آن ها شود.
متاسفانه اغلب افراد به موضوع مقاومت در برابر درمان توجه نمی کنند و می گویند اگر خودش بخواهد، کاری را انجام می دهد. درست است که ما برای انجام هر کاری به انگیزه و اراده درونی نیاز داریم ولی گاهی اوقات به یک عامل محرک و جرقه هم نیازمندیم. مشاوران و متخصصانی که مصاحبه های انگیزشی را برگزار می کنند همان عامل محرکی هستند که انگیزه درونی را تقویت خواهند کرد. با توجه به اهمیت تغییر رفتارهای ناسالم و همچنین درمان اختلالات روانشناختی، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف مصاحبه انگیزشی بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
مصاحبه انگیزشی چیست؟
آیا تا به حال در موقعیتی قرار گرفته اید که پرخوری کرده ولی در عین حال نپذیرفتید که پرخور هستید؟ یا اینکه با کسی مواجه بوده اید که رفتار ناسالم یا بیماری روانشناختی خود را انکار کند و اقدامی برای درمان انجام ندهد؟ کسانی که در چنین موقعیت هایی قرار می گیرند از انگیزه کافی برای اقدام به درمان و تغییر رفتار برخوردار نیستند.
چون اراده قوی و انگیزه کافی را در وجود خود نمی بینند سعی می کنند به طور کلی قضیه را انکار کنند. این افراد برای کنترل شرایط و در نهایت ایجاد تغییرات به شرکت در مصاحبه انگیزشی نیاز دارند. این مصاحبه نوعی روش مشاوره ای محسوب می شود که مشاور قصد دارد طی جلسات برگزار شده، انگیزه فرد را برای تغییر تقویت کند.
برای اطلاع از اهمیت خودارزیابی بر روی لینک کلیک کنید.
کسی که به شرکت در جلسات مصاحبه های انگیزشی نیاز دارد در برابر تغییر کردن مقاومت می کند. به همین علت هدف از برگزاری این جلسات، ایجاد و تقویت انگیزه برای تغییر رفتارهای ناسالم یا عادات بیماری روانشناختی است. در علم روانشناسی تغییر 5 مرحله دارد که همه آن ها باید به ترتیب طی شوند. مراحل تغییر در روانشناسی را در ادامه مطلب ذکر می کنیم:
- پیش از قصد
- قصد
- تصمیم
- عمل
- نگهداری
جلسات مصاحبه های انگیزشی معمولا 1 تا 4 جلسه هستند که با در نظر گرفتن شرایط مراجعه کننده تعیین خواهند شد. طی این جلسات مراجعه کننده اختلال، رفتار ناسالم و یا بیماری خود را می پذیرد، تصمیم به تغییر می گیرد و با کمک تقویت انگیزه تغییر می کند. بعد از آن هم مشاور به فرد کمک می کند تا تغییر رفتار خود را حفظ کند.
برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، زبان بدن و شخصیت شناسی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
کاربردهای مصاحبه انگیزشی
همه کسانی که دچار یک بیماری روانشناختی هستند یا اینکه به انجام رفتارهای ناسالم عادت کرده اند، با پای خودشان به سراغ درمان نمی روند. متاسفانه کم نیستند تعداد افرادی که به دلیل کمبود انگیزه، مشکل خود را انکار کرده و در برابر درمان مقاومت می کنند. در نتیجه پیامدهای منفی بر تمام جوانب زندگی آن ها تاثیر می گذارد. به همین علت از روش های مختلفی برای تقویت انگیزه و شکستن مقاومت بیماران استفاده می شود. در این میان روش مشاوره ای مصاحبه انگیزشی بسیار کارآمد بوده و موجب تقویت انگیزه جهت تغییر می شود.
مراجعه کننده دست از مقاومت برداشته، مشکل را می پذیرد، تصمیم به تغییر گرفته و در نهایت به توصیه های مشاور عمل می کند. حال سوال مهمی که ایجاد می شود این است که این روش مشاوره ای چه کاربردی دارد؟ برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین کاربردهای این نوع مصاحبه روانشناختی و جامعه هدف آن اشاره می کنیم:
- مکمل درمان های شناختی رفتاری
- کمک به درمان مصرف کنندگان مواد مخدر و سیگار
- تغییر رفتارهای پرخطر جنسی
- مدیریت عوارض بیماری های قلبی، دیابت و آسم
- کاهش استرس زایمان
- درمان بیماری های روانشناختی
- کنترل پرخوری
- برطرف کردن موکنی
مشاوران و متخصصانی که این نوع جلسات مشاوره ای را برگزار می کنند در مقابل مراجعه کننده جبهه نمی گیرند. رفتار تندی ندارند و سعی می کنند با تاثیر بر ذهن افراد، انگیزه آن ها را تقویت کنند. هیچگاه کسی را سرزنش نکرده و با تحقیر و توهین قصد ایجاد تغییر ندارند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.
اصول مصاحبه انگیزشی
هر یک از روش های روانشناختی در صورتی تاثیرگذار هستند که مشاوران و متخصصین این حوزه از آن ها استفاده کنند. این افراد تخصص کافی برای به کارگیری اصول روش های درمانی را دارند. بدون فکر کاری را انجام نداده و وضعیت فرد را بدتر از قبل نمی کنند. با توجه به اینکه مصاحبه انگیزشی هم چند اصول مهم و اساسی دارد، باید تحت نظر یک فرد متخصص برگزار شود. در این میان آشنایی با اصول این روش مشاوره ای خالی از لطف نیست و به تقویت اراده بیماران برای درمان کمک می کند. به همین علت در ادامه مطلب به اصول این روش مشاوره ای اشاره می کنیم:
جایگزین کردن همدلی با قضاوت
مشاوری که جلسات مصاحبه های انگیزشی را برگزار می کند، قصد قضاوت ندارد. از سرزنش و نصیحت کردن دور مانده و به جای آن ها همدلی می کند. بنابراین به حرف های مراجعه کننده گوش داده، تمام توجه خود را برای درک کردن او به کار می گیرد و موجب ناراحتی اش نمی شود. هدف از برگزاری این جلسات کمک به مراجعه کنندگان است نه تضعیف روحیه آن ها. به همین علت مشاور هیچ کاری را بدون فکر و در راستای تخریب شخصیت آن ها انجام نمی دهد.
برای اطلاع از مفهوم خلاقیت پنهان درونی بر روی لینک کلیک کنید.
مشخص کردن فاصله بین رفتارهای سالم و ناسالم
یکی از کاربردهای مصاحبه انگیزشی تغییر رفتارهای ناسالم است.
برای اینکه مراجعه کننده انگیزه کافی برای ایجاد تغییر را به دست آورد، مشاور ابتدا رفتارهای سالم و ناسالم زندگی او را مشخص می کند. سپس با تعیین فاصله ای که میان این دو نوع رفتار وجود دارد به شخص نشان می دهد که از کجا باید به کجا برسد. با انجام این کار ترسی که در وجود مراجعه کننده نهادینه شده از بین خواهد رفت.
تغییر زاویه دید
متاسفانه کم نیستند تعداد افرادی که به دلیل ثابت ماندن زوایه دیدشان نسبت به زندگی، توانایی رفع مشکلات را ندارند. این افراد تصور می کنند مشکلات آن ها آنقدر بزرگ هستند که امکان برطرف کردنشان وجود ندارد. یا اینکه از زاویه ای که آن ها به یک موضوع نگاه می کنند، مشکلی وجود ندارد بنابراین به درمان هم نیاز ندارند. به همین علت مشاور در جلسات مصاحبه انگیزشی به مراجعه کننده کمک می کند تا زاویه دید خود را تغییر دهد.
برای اطلاع از روش های درمان خودخواهی بر روی لینک کلیک کنید.
تقویت خودکارآمدی
ویژگی های مثبتی در وجود ما نهادینه شده اند که شناسایی، تقویت و به کارگیری به موقع آن ها به پیشرفت در زندگی کمک می کنند. بدون شک هر فردی دارای یکسری توانمندی و استعداد فردی است که برای بهرمندی از مزایای آن ها ابتدا باید باور کند که او فردی کارآمد است. به استعدادهای خود ایمان داشته و بداند که با کمک آن ها می تواند در زندگی پیشرفت کند. تقویت خودکارآمدی موجب افزایش انگیزه می شود. به همین علت مشاوران در جلسات مصاحبه انگیزشی به تقویت خودکارآمدی مراجعه کنندگان هم می پردازند.
برای یادگیری تکنیک های آداب معاشرت، ارتباط موثر و زبان بدن می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
تکنیک های انجام مصاحبه انگیزشی
در کنار اصول انجام هر کاری، مواردی هم وجود دارند که به بهبود نتیجه کمک می کنند. تکنیک هایی که تکمیل کننده روش انجام کارهای مختلف هستند و تاثیرات مثبتی را به همراه دارند. برای برگزاری جلسات مصاحبه انگیزشی هم تکنیک هایی وجود دارند که مشاوران با به کارگیری آن ها، به بهبود روند درمان مراجعه کنندگان کمک می کنند. از جمله تکنیک های موثر برای افزایش بازدهی این روش مشاوره ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تصدیق و تشویق
همانطور که گفتیم برای ایجاد تغییر در رفتارهای ناسالم یا بیماری های روانشناختی نباید مراجعه کننده را سرزنش یا قضاوت کنید. به جای انجام این کار بهتر است به حرف های او گوش داده و کارهاش را تصدیق کنید. اگر بیان می کند در یک موقعیت کار خاصی را انجام داده باید بگویید این بهترین کاری بوده که در آن لحظه می توانستی انجام دهی. با تصدیق کارها و حرف هایش او را تشویق کرده و انگیزه فرد را تقویت می کنید. این دقیقا همان هدفی است که جلسات مصاحبه برای دستیابی به آن برگزار می شوند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی عشق هوشمندانه بر روی لینک کلیک کنید.
مطرح کردن پرسش های باز
برای اینکه بتوانید از افکار مراجعه کننده مطلع شوید و از این طریق به او کمک کنید، می توانید پرسش های باز مطرح کنید. پرسش هایی که با “چه چیزی و چه طور” آغاز می شوند. سوالاتی کلی که فرد را ترغیب به توضیح دادن می کنند. به کمک این سوالات می توانید از افکار، علایق، دیدگاه و نگرش مراجعه کننده مطلع شده و افزایش انگیزه را بهتر انجام دهید. فراموش نکنید پرسش های مطرح شده نباید برای فرد آزاردهنده باشند.
یادداشت برداری
حین گوش دادن به صحبت های مراجعه کننده باید یادداشت برداری کنید. نکات مختلفی را از میان حرف های او انتخاب کرده و خلاصه برداری کنید. سپس برای جلب اعتماد فرد تعدادی از جملات و نکاتی که یادداشت کرده اید را بیان کنید. از این طریق به او ثابت می کنید که بهبود حال روحی اش برای شما اهمیت داشته و برای شنیدن حرف هایش تمرکز خود را حفظ می کنید.
برای یادگیری تکنیک های جادوی جذابیت، هوش کلامی و موفقیت کلامی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
شناسایی موانع تغییر
هر کسی که در مقابل پذیرش بیماری و درمان آن یا تغییر رفتارهای ناسالم مقاومت می کند با یکسری موانع مواجه است. هنگامی که در جلسات مصاحبه انگیزشی شرکت می کنند در میان صحبت های خود به موانع تغییر نیز اشاره می کنند. بنابراین باید حین گوش دادن به صحبت های مراجعه کننده، این موانع را شناسایی کرده و یادداشت کنید. سپس می توانید با پیدا کردن راهکارهای اصولی به رفع موانع، تقویت انگیزه و در نتیجه ایجاد تغییر کمک کنید.
برای اطلاع از مفهوم بلوغ اجتماعی بر روی لینک کلیک کنید.
گوش دادن انعکاسی
یکی از تکنیک هایی که به تقویت انگیزه فرد شرکت کننده در مصاحبه انگیزشی کمک می کند، گوش دادن انعکاسی است.
برای انجام این کار باید به دقت به حرف های مراجعه کننده گوش دهید. سپس برخی از جملات او را به همان صورت تکرار کنید. با انجام این کار فرد هم جملات خود را تایید کرده و توضیحات بیشتری را بیان می کند. در این شرایط می توانید از صحت حرف های او مطلع شده و راهکارهای بهتری را پیدا کنید.
خلاصه مطلب
همه کسانی که دچار بیماری های روانشناختی هستند یا اینکه رفتارهای ناسالمی دارند، مشکلات خود را بی چون و چرا قبول نمی کنند. برخی از این افراد در پذیرش مشکل مقاومت کرده و تمایلی به تغییر ندارند. شرکت در جلسات مصاحبه انگیزشی باعث تقویت انگیزه جهت ایجاد تغییر می شود. بنابراین گزینه مناسبی برای درمان بیماری های روانشناختی و تغییر رفتارهای ناسالم است.
برای یادگیری تکنیک های شخصیت شناسی، ارتباط موثر و جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.