تفکر استعاره ای چیست؟

احتمالا این عبارت را هزاران بار شنیده اید. چرا اینقدر از این عبارت استفاده می کنیم؟ شاید به این دلیل که وقتی زمان را طلا می‌دانیم، ذهنیت روشن و قدرتمندی در ذهن ما ایجاد می‌شود. وقتی هدر می رود، مثل دور ریختن پول است. وقتی درست خرج شود مثل سرمایه است. ثانیه ها مثل رعد و برق و باد می گذرند. مقایسه و شبیه سازی دو چیز که ظاهراً ربطی به هم ندارند، تفکر استعاره ای نامیده می شود.

همانطور که “وقت طلا است” دیدیم، استعاره ها می توانند تصاویر ذهنی قدرتمندی از خود به جای بگذارند و تاثیر زیادی بر تفکر و ارتباطات روزمره داشته باشند. وقتی یک مدیر در مقابل تیم خود می ایستد و می گوید: “ما باید این کار را زودتر انجام دهیم” بسیار کمتر از مدیری است که با این جمله شروع می کند: “همانطور که همه ما می دانیم زمان طلا است.”

استعاره چیست؟

هر زبانی پر از استعاره است و این مهر تأییدی بر تأثیر و اهمیت استعاره است. استعاره ها می توانند مکالمات را تقویت کنند. جملات پر از استعاره بیش از گفتار عادی بر مخاطب تأثیر می گذارد؛ حتی می توان با برانگیختن یک مفهوم آشنا با استفاده از یک استعاره، یک مفهوم پیچیده را خیلی راحت توضیح داد. تفکر استعاره ای نیز در حل مسئله مفید است، استعاره ای برای مسئله ای که می خواهید پیدا کنید، کمی توضیح دهید؛ پس از آن، خواهید دید که یک ایده کاملا جدید برای حل مشکل پیش روی شماست.

نحوه استفاده از تفکر استعاره ای برای توضیح مفاهیم پیچیده

وقتی مفهوم پیچیده و ناآشنا را با چیزهای آشنا و شناخته شده مرتبط می کنید؛ توضیح آن مفهوم، برای دیگران بسیار آسان تر می شود. فرض کنید می خواهید مفهوم «چرخه کسب و کار» را برای کسی توضیح دهید. یکی از راه ها این است که ده دقیقه مخاطب خود را با کلمات زیاد و تعاریف مختلف خسته کنید و سپس وقتی گیج شدند، نمودارها را به آنها نشان دهید تا از این سردرگمی خارج شوند.

برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی هوش هیجانی بر روی لینک کلیک کنید.

راه دیگر استفاده از یک استعاره است: «چرخه اقتصادی آونگی است که دائماً از قله موفقیت به سمت قله فشار اقتصادی می چرخد و دوباره به اوج می چرخد و هی به عقب و جلو می رود.» این استعاره داستان را برای مخاطب بازگو می کند. مخاطب بی واسطه با تاب خوردن مداوم آونگ کوک می شود و از کلمه جان می گیرد.

تصویر واضحی که از این حرکت در ذهن او شکل می گیرد به درک بهتر مفهوم کمک می کند و باعث می شود این مفهوم در حافظه او بماند.

تفکر استعاره ای و تأثیر آن بر کارایی

استفاده از تفکر استعاره ای جهت تأثیرگذاری بر دیگران و به یاد ماندنی کردن مکالمات، عالی است.

به همین دلیل تکنیک استفاده از تفکر استعاره ای طرفداران زیادی در بازاریابی و تبلیغات دارد اما مزایای آن به همین جا ختم نمی شود. در مکالمات روزمره و سخنرانی ها می توان از این تکنیک استفاده کرد و تاثیر عمیق تری بر مخاطبان گذاشت.

استعاره به مخاطب این امکان را می دهد که مفهوم را بسیار سریعتر و با انرژی کمتر درک کند. بیایید یک مثال از دنیای بازاریابی بیاوریم. فرض کنید می خواهید یک مدیر فروشگاه را متقاعد کنید که یک جاروبرقی جدید ساخت شرکت شما بخرد. می توانید در مورد اینکه یک جاروبرقی خوب چیست و چرا مردم باید آن را بخرند، ادامه دهید.

ببینید وقتی با یک استعاره صحبت می کنید سخنرانی شما چقدر موثرتر می شود: “این جاروبرقی آنقدر قدرتمند است که می تواند نور یک سیاهچاله را استخراج کند!” با این کلمه تصویر واضحی در ذهن مخاطب ایجاد می کنید و محصول خود را در ذهن او ماندگار می کنید و به این ترتیب شانس شما برای فروش محصول افزایش می یابد.

مواردی که در انتقال مفاهیم باید در نظر گرفت:

معنایی را که می خواهید بیان کنید مشخص کنید.

چه هدفی؟ آن را تشخیص دهید.

فکر کنید و ببینید چه چیزهای دیگری دارای خصوصیات، موقعیت، احساس و غیره هستند.

شما می توانید استعاره های زیادی برای مفهوم مورد نظر خود بیابید. گزینه ای را انتخاب کنید که برای مخاطب خاص شما بیشترین اهمیت را دارد.

برای یادگیری تکنیک های ساخت شخصیت قدرتمند، جادوی جذابیت و موفقیت کلامی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.

شکستن مرزها

وقتی از یک تفکر استعاره ای برای پیوند دادن دو مفهوم به یکدیگر استفاده می کنید، در واقع چیزهایی را با هم ترکیب می کنید که هیچ ارتباط منطقی ندارند. شکستن قواعد منطقی از این طریق باعث می شود بخش خلاق مغز کار کند. یعنی بخشی که توسط تصاویر، ایده ها و مفاهیم تحریک می شود. بنابراین می توان گفت که تفکر استعاری به حل خلاقانه مشکلات کمک می کند یا به زبان استعاره ای، چوبی می شود تا دیوارهای زندان اندیشه را در هم بشکند.

فرض کنید می خواهیم ببینیم چگونه هزینه تولید یک محصول را کاهش دهیم. می توان مسیر منطقی را طی کرد، در مورد آخرین روش ها و فناوری های روز تحقیق کرد و یا کاستی های فرآیند تولید را تحلیل کرد. ممکن است در نهایت کمی پول پس انداز کنید اما آیا بهترین راه حل را خواهید داشت؟

برای اطلاع از نحوه شرکت در سمینار کاریزما کلاب بر روی لینک کلیک کنید.

فرآیند حل مسئله با طوفان فکری و ایده پردازی با اعضای تیم آغاز می شود. طوفان فکری موج خلاقیت را به جوش می‌آورد و رگبار ایده‌ها را ایجاد می کند. با این حال، همیشه این احتمال وجود دارد که تصویر مشکلی که در ذهن افراد شکل می‌گیرد آنها را محدود کند یا راه‌حل‌هایی که از قبل در ذهن آن‌ها ایجاد شده است، اجازه ظهور ایده‌های جدید و ناب را نمی‌دهد.

وقتی از تفکر استعاره ای برای حل یک مشکل استفاده می کنید، در واقع مشکل را به چیزی که به نظر نامرتبط به نظر می رسد مرتبط می کنید. این به مغز شما اجازه می دهد تا از زاویه ای کاملا متفاوت به مشکل نگاه کند. دیدی که شاید تا آن زمان حتی از وجود آن هم خبر نداشتید. اگر به دنبال راهی برای کاهش هزینه های تولید هستیم، می توانیم از استعاره فردی که می خواهد وزن کم کند استفاده کنیم.

در مرحله بعد به جای اینکه به دنبال راه حلی برای کاهش هزینه ها باشیم، به این فکر می کنیم که ببینیم راه های کاهش وزن چیست. سپس راه حل های داده شده برای مسئله استعاری را می توان به مسئله اولیه مرتبط کرد. اگر ایده های نوآورانه و خلاقانه با این شغل به ذهنتان خطور کرد، تعجب نکنید.

روش های حل مسئله با تفکر استعاره ای

برای حل مسئله با تفکر استعاره ای از مراحل زیر استفاده کنید. در اینجا ما از همان مثال بالا، یعنی هزینه های تولید استفاده می کنیم.

1. یک استعاره برای سوال یا مشکل خود بیابید. هیچ استعاره درست یا غلطی وجود ندارد. شما می توانید از بی ربط ترین چیزها استعاره بسازید. تنها نکته مهم این است که اگر مثلاً مشکل اصلی افزایش چیزی است، از استعاره مربوط به افزایش نیز استفاده می کنید. در غیر این صورت، ممکن است تجسم بسیار دشوار شود.

• افزایش فروش -> افزایش حجم عضلانی
• کاهش هزینه های اجاره -> کاهش قیمت نان
• جذب سرمایه گذاران بیشتر -> برداشت برنج بیشتر

و در مثال ما، استعاره کاهش وزن را می توان برای مسئله کاهش هزینه های تولید استفاده کرد.

برای اطلاع از نحوه تاثیرگذاری بر ذهن دیگران بر روی لینک کلیک کنید.

2. وقت آن رسیده است که به دنبال راه حلی برای مشکل استعاری خود باشیم. طوفان فکری راه خوبی برای انجام این کار است:

• کالری شماری
• ورزش
• مقدار غذای خورده شده را کنترل کنید.
• چند گروه غذایی خاص را محدود کنید.
• غذاهای کم کالری را مصرف کنید.
• آب زیاد بنوشید.
• با گروهی از افرادی که مایل به کاهش وزن هستند همراه باشید.

برای اطلاع از تفاوت افراد مثبت اندیش با افراد منفی نگر بر روی لینک کلیک کنید.

3. در مرحله بعد، راه حل های استعاره ای را به راه حل های مسئله اصلی تبدیل می کنیم:

• کالری شماری -> کنترل مصرف مواد خام
• ورزش -> حداکثر استفاده از مواد خام (بازیافت، تولید مثل و غیره)
• مقدار غذای مصرفی را کنترل کنید -> مقدار مواد خام را پیگیری کنید
• چند گروه غذایی را محدود کنید -> به فروشندگان نگاه کنید و تعدادی از آنها را انتخاب کنید
• غذاهای کم کالری ذخیره کنید -> جایگزین های ارزان قیمت پیدا کنید
• آب فراوان بنوشید -> فرآیندهای تکراری را حذف کنید
• با گروهی از افرادی که می خواهند وزن کم کنند همراه باشید -> ایده های خود را با سایر بخش های شرکت به اشتراک بگذارید و از یکدیگر حمایت کنید.

4. با تغییر ایده های استعاری روی راه حل هایی که پیدا کردید کار کنید. تمام تغییرات لازم را تا زمانی که ایده شما به یک راه حل عملی و قابل اجرا تبدیل شود، اعمال کنید.