شناخت مخاطب در سخنرانی و کسب اطلاعات از آنها برای ارائه یک سخنرانی عالی بسیار مهم است. برای ارائه یک سخنرانی عالی باید بتوانیم به خوبی با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنیم، دانش کافی از آنها کسب کنیم و برنامه سخنرانی خود را بر اساس علایق آنها توسعه دهیم. مخاطب دوست دارد که شما به عنوان یک سخنران در مقایسه با افراد دیگر شخصیت خود را به او بدهید و فقط به جای آنها صحبت کنید! در عین حال باید توجه داشت که بین مخاطبین که از چه نژادی هستند اعم از زن و مرد و غیره تفاوتی وجود نداشته باشد.
چرا که با تمایز بین این دو، اعتبار خود را از بین برده اید. بپذیرید که در سمینارهای شما افراد مختلفی از مذهب های مختلف شرکت می کنند. این باعث می شود که حساسیت کمتری نسبت به ویژگی های مخاطبین خود داشته باشید.
شناخت مخاطب در سخنرانی به قدری مهم است که حتی اگر محتوای شما بسیار خوب باشد، سخنرانی شما به نتیجه مطلوب نمی رسد و در صورت عدم توجه به این موضوع سخنرانی موفقیت آمیزی نخواهید داشت.
برای شناخت مخاطب، می توانید دوره آداب معاشرت را از وب سایت تهیه کنید.
تجزیه و تحلیل و بررسی مخاطب در سخنرانی به شما کمک می کند تا موارد زیر را بررسی کنید:
• مخاطب چه چیزی را دوست دارد؟
• مخاطب چه چیزی را دوست ندارد؟
• مخاطب به چه چیزی نیاز دارد؟
• مخاطب از شما چه انتظاری دارد؟
• مخاطب چقدر از موضوع مطلع است؟
• مخاطب چگونه با سخنان او برخورد می کند؟
• مخاطب به چه ادبیات معناداری نیاز دارد؟
• الزامات و افکار مخاطب چیست؟
• آیا مخاطب اصل موضوع را می پذیرد؟
• مخاطب ما چه می بیند؟
بررسی ارزش ها و باورها برای شناخت مخاطب در سخنرانی
1- ترجیحات مخاطب
مخاطب چه چیزی را دوست دارد، دوست دارد کجا باشد، چه نوع لباس و چه افرادی را دوست دارد و…
باید به این نکته دقت کرد که مخاطبان ما چه نوع لباس پوشیدنی را دوست دارند. مثلا در فضاهای دانشگاهی پوشیدن کت و شلوار بسیار مهم است و در اماکن ورزشی پوشیدن لباس های معمولی و حتی ورزشی برای ورزشکاران بسیار مهم است.
برای شناخت مخاطب، می توانید دوره ارتباط موثر را از وب سایت تهیه کنید.
2- باورهای مخاطب
باورها افکاری هستند که مخاطب به آنها اعتقاد راسخ دارد و دلایل و استدلال های زیادی برای حمایت از آنها دارد. باید بدانیم شنوندگان ما چه باورهایی نسبت به موضوع سخنرانی دارند و چه احساسی نسبت به آن دارند و بسته به نظر آنها می توان متن سخنرانی را با باورهای آنها تطبیق داد.
3- ارزش های مخاطب
ارزش ها اصول اولیه افراد در زندگی هستند.
آنچه که یک فرد فکر می کند درست یا غلط است.
برای جامعه ما بسیاری از خانواده ها در بافت فرهنگی متاثر هستند.
آنها چه چیزی را ارزش می بینند و از گوینده چه انتظاری دارند؟
گوینده باید راه رفتن، نوع پوشش، تن صدا و موارد دیگر را بسته به مخاطب انتخاب کند اما اینکه چگونه می توان به باورها و ارزش ها و ترجیحات مخاطبان خود پی ببریم و سخنرانی خود را آماده کنیم؟ چه خصوصیاتی را در مخاطبان خود لحاظ کنیم که این سه عامل اساسی را برای ما نشان دهند؟
برای آشنایی با زبان بدن افراد موفق بر روی لینک کلیک کنید.
1- ویژگی های فردی یا ویژگی های جمعیت شناسی
1-1- تعداد مخاطبان
تعداد مخاطبان از این جهت مهم است که باعث تغییرات اساسی در برنامه ریزی سخنرانی می شود. هر چه تعداد مخاطبان بیشتر باشد، آمادگی ها و برنامه ریزی ها پیچیده تر خواهد شد.
در صورتی که تعداد سخنرانی زیاد باشد، براساس فضای حاکم سخنرانی باید دارای مقدمه، طرح کلی و خاتمه باشد. در این صورت تعامل بین گوینده و مخاطب بسیار کم بوده و سوالات مخاطب نیز بسیار کمتر خواهد بود.
1-2- سن مخاطبان
سن مخاطب بسیار مهم است زیرا در مراحل مختلف زندگی دغدغه های متفاوتی وجود دارد. به عنوان مثال، بازنشستگان دغدغه مالی و پزشکی دارند، در حالی که جوانان دغدغه کار، زندگی و ازدواج دارند.
برای آشنایی با اصول ارتباطات آنلاین بر روی لینک کلیک کنید.
1-3- موقعیت فرهنگی و اجتماعی
افراد در موقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی مختلف افکار و الگوهای فکری و رفتارها و عادات و سبک‌های زندگی متفاوتی دارند که گوینده باید از آن آگاه باشد.
1-4- ترکیب زن و مرد
در جلسات سخنرانی، اینکه مخاطبان از چه جنسی هستند بسیار مهم است. هر چه این جمعیت متعادل تر باشد، جلسه بهتر بوده و تنش کمتری خواهد داشت.
2- گرایش های نسلی
1-2- مشخصات ظاهری مخاطب
مخاطب ما انسانی است که نیازهای اساسی دارد که ما به عنوان سخنران باید به آنها توجه کنیم.
برای آشنایی با مهارت گفتگو بر روی لینک کلیک کنید.
اینکه مخاطبان ما مجبور به نشستن نیستند و باید هر چند وقت یک بار بلند شوند و حرکت کنند و کمی ورزش کنند. مخاطب ما یک رژیم غذایی سالم برای رفع خستگی دارد. پس به نیازها و ویژگی های مخاطب خود توجه کنید و آنها را برای سخنرانی خوب خود حل کنید.
2-2- ویژگی های ذهنی
مخاطبی که با آن روبرو هستیم نمی تواند برای مدت طولانی تمرکز کند و باید تمرکزش را از راه های دیگر به او برگردانیم. از جمله پرسیدن سوال.
نکات بیان شده باید در بازه 2 تا 4 نکته بوده تا برای مخاطب جذاب باشد. البته باید سعی شود اطلاعات بیشتری در قالب تصاویر ارائه شود که در حافظه مخاطب بماند.
3- صفات روانشناختی
این عملکرد به نیازها و انگیزه های مخاطب مربوط می شود.
برای آشنایی با تکنیک های تقویت فن بیان بر روی لینک کلیک کنید.
1-3- بررسی انگیزه مخاطب
گاهی اوقات مخاطب علاقه ای به موضوع ندارد و برای ایجاد انگیزه در آنها باید بتوانیم با آنها پل ارتباطی ایجاد کنیم. بنابراین بهتر است مکالمه خود را با گفتن عباراتی شروع کنیم که به او بفهماند که گفتگوهای ما برای او مفید است.
2-3- نگرش مخاطب به سخنرانی
یک سخنران، در صورتی حرفه ای عمل می کند که بازخورد مخاطب را نسبت به حرف های خود بداند و بداند که مخاطب چه ارتباطی با پیام او ایجاد کرده است. همه اینها برای ارتباط موثر با مخاطب مهم و موثر خواهد بود و عدم شناخت مخاطب اساساً به معنای تخریب گوینده و به اصطلاح خودزنی است.
گوینده پس از جمع بندی و پاسخ دقیق به این سوالات، به راحتی می تواند الگوی ذهنی خوبی از مخاطب خود بسازد و بر اساس این مدل، سخنرانی خود را به گونه ای برنامه ریزی کند که علایق و نیازها، نگرش ها، باورها و ارزش های مخاطب را در نظر بگیرد.
برای آشنایی با تعامل در سخنرانی بر روی لینک کلیک کنید.
9 روش جذاب تر شدن سخنرانی
1. فاصله گرفتن از موضوع سخنرانی
لازم است در گفتار خود هر از چند گاهی از موضوع اصلی فاصله بگیرید تا ذهن شنوندگان کمی استراحت کند. اگر بتوانید از این طریق مخاطبان خود را به صحبت و بحث وادار کنید، توجه و تمرکز مخاطب را بیش از پیش افزایش می دهید. مهم این است که زمان زیادی را صرف آن نکنید. زمانی را برای این کار تعیین کنید تا بتوانید در زمان توافق شده به محتوای اصلی سخنرانی خود بازگردید.
2. استفاده از اسلایدها
حتما در سخنرانی خود از اسلاید استفاده کنید. استفاده از اسلایدها هم در مدیریت زمان و هم در حفظ کردن به شما کمک زیادی می کند.
برای آشنایی با مذاکره توزیعی بر روی لینک کلیک کنید.
3. داستان سرایی
شنیدن داستان های شخصی برای همه ما جذابیت ذاتی دارد. ما از بچگی عاشق شنیدن داستان بودیم. شاید به همین دلیل است که بیش از یک چهارم قرآن داستان است. شما باید از داستان های شخصی خود در سخنرانی خود استفاده کنید زیرا شنیدن این داستان ها برای مخاطب بسیار جذاب تر از داستان هایی است که از کتاب ها و از نابغه ها یا دانشمندان نقل می کنید. چرا که وقتی داستان های شخصی تعریف می کنید، می توانید احساسات خود را در آن لحظه به مخاطب منتقل کنید.
4. سوال بپرسید
یکی دیگر از تکنیک های سخنرانی برای جلب توجه مخاطب که به عنوان ابزار شکستن ریتم عادی است، پرسیدن سوال از مخاطب است. البته سؤالات انواع مختلفی دارند که شامل سؤالات آماری، سؤالات بسته، سؤالات باز و ذهنی می شود. مهم پرسیدن سوالات مرتبط است.
5. کار گروهی
کار گروهی یکی دیگر از روش های سخنرانی و جلب توجه مخاطب است. خیلی خوب است که از مخاطب بخواهید کار گروهی انجام دهد تا ریتم منظم و تکراری سخنرانی را از بین ببرد. به عنوان مثال، پس از نیم ساعت از ارائه، از آنها بخواهید گروه های سه نفره تشکیل دهند و آنچه را که آموخته اند به اشتراک بگذارند. مهم ترین نکته در مورد این روش این است که کار گروهی باعث افزایش سطح انرژی مخاطب و همچنین امکان ارتباط با سایر افراد سالن می شود.
6. لباس مخصوص بپوشید
برای جلب توجه مخاطب، می توانید لباس خاصی را انتخاب کنید که با موضوع سخنرانی شما مطابقت داشته باشد. حتی پوشیدن لباس های محلی می تواند توجه مخاطب را به خود جلب کند. چرا که مخاطب عادت دارد گوینده را همیشه رسمی و با کت و شلوار ببیند.
برای آشنایی با خودباوری بر روی لینک کلیک کنید.
7. تن صدا را کم و زیاد کنید
هنگام سخنرانی صدای خود را بالا و پایین بیاورید. با این کار نه تنها توجه مخاطب را بیشتر می کنید، بلکه اهمیت برخی مطالب را به مخاطب نشان می دهید.
برای این منظور کافی است قبل از گفتن حرف خاصی، حرف خود را با صدای بلند بگویید و به محض اینکه به سراغ مطالب مهمتر رفتید صدای خود را پایین بیاورید. این ترفند از یکنواخت شدن سخنرانی برای مخاطب نیز جلوگیری می کند.
8. لبخند زدن
هرگز لبخند زدن را در حین سخنرانی فراموش نکنید. همچنین لبخند زدن استرس و ارتعاش صدای شما را کاهش می دهد و توجه مخاطب را به خود جلب می کند و حس خوبی به او می دهد. از همه مهمتر، لبخند زدن در حین سخنرانی می تواند نشان دهنده اعتماد به نفس و تسلط شما بر موضوع باشد.
9. استفاده از طنز
در میان گفتار از طنز استفاده کنید و مخاطب را بخندانید. البته باید توجه داشته باشید که قبل از استفاده از این روش باید مخاطبان خود را بشناسید و میانگین سنی آنها را در نظر بگیرید. استفاده از طنز در جلسات رسمی و علمی هرگز توصیه نمی شود. حتی اگر یک فرد مسن در سخنرانی شما حضور داشته باشد، باید حواستان به شوخ طبعی باشد.