احتمالا شما هم با خواندن یا شنیدن عبارت گفتار درمانی به انجام کارهایی فکر می کنید که برای رفع مشکل لکنت زبان کودکان استفاده می شوند. یا اینکه فکر می کنید کودکانی که هنوز توانایی صحبت کردن را کسب نکرده اند تحت مراقبت با این روش درمانی قرار می گیرند. درست است که این دو مورد جزء جامعه هدف آسیب شناسی گفتار و زبان محسوب می شوند ولی این روش درمانی برای رفع مشکلات دیگری هم مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان هم می توانند تحت درمان های آسیب شناسی گفتار و زبان قرار بگیرند. با توجه به اینکه حرف زدن و منعقد شدن کلام یکی از انواع راه های ارتباطی محسوب می شود کسانی که با مشکلات گفتار و زبان مواجه هستند باید تحت درمان های تخصصی قرار بگیرند. به همین علت ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف گفتار درمانی بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
گفتار درمانی چیست؟
امروزه رشته ها و شاخه های درمانی مختلفی شکل گرفته اند که هر یک از مشکلات جسمی و روحی انسان را به صورت تخصصی بررسی می کنند. در این میان کم نیستند تعداد کسانی که به صورت مادرزادی یا به واسطه رخ دادن یک اتفاق ناگهانی، قدرت تکلم خود را از دست داده یا با نواقص مختلف مواجه می شوند. برای مثال کودکانی که از بدو تولد توانایی صحبت کردن ندارند، کسانی که به واسطه سکته مغزی یا بیماری هایی همچون پارکینسون با مشکلاتی در تکلم مواجه می شوند باید از روش های گفتار درمانی برای برطرف کردن مشکلاتشان استفاده کرد.
بهتر است بدانیم عدم توانایی صحبت کردن می تواند ناشی از وجود مشکلاتی در ساختار و نحوه حرکت زبان، لب ها و حتی سیستم تنفسی و ریه ها باشد. از طرفی مشکل می تواند از مغز و توانایی درک صداها نشأت بگیرد. بنابراین فرد ابتدا باید تحت معاینه های تخصصی قرار گرفته تا در صورت نیاز به متخصصان گوش و حلق و بینی، مغز و اعصاب و هر تخصصی که نیاز باشد ارجاع داده شوند. لازم به ذکر است که گفتار درمانی یا همان آسیب شناسی گفتار و زبان یکی از شاخه های توانبخشی است و اقداماتی که انجام می شوند منجر به کسب توانایی در استفاده از یکی از مهارت های ارتباطی یعنی صحبت کردن خواهد شد.
برای اطلاع از ویژگی های افراد منظم بر روی لینک کلیک کنید.
در این میان گفتار درمانگر یعنی کسی که در این شاخه توانبخشی مهارت دارد و از روش هایی اصولی برای کمک به مراجعه کنندگان استفاده می کند. گاهی اوقات مشکل عدم توانایی صحبت کردن به راحتی و با استفاده از روش هایی اصولی حل می شود ولی اقدام برای درمان به موقع یا در واقع هیچوقت انجام نمی شود. بنابراین چنانچه خودتان یا یکی از اطرافیان شما به هر دلیلی با مشکل در تکلم مواجه است باید در اسرع وقت نسبت به انجام درمان های تخصصی اقدام کنید.
برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، زبان بدن و ارتباط موثر می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
انواع گفتار درمانی
همه ما برای برقراری ارتباط با دیگران از برخی مهارت های ارتباطی استفاده می کنیم. این در حالی است که همه مردم با انواع مختلف مهارت های ارتباطی آشنا نیستند و به همین علت در برخی از موقعیت ها برای برقراری ارتباط با دیگران با مشکل مواجه می شوند. مهارت های ارتباطی بر اساس یک تقسیم بندی کلی در دو دسته مهارت های کلامی و غیر کلامی قرار می گیرند. صحبت کردن یکی از اصلی ترین راه های ارتباطی محسوب می شود و متاسفانه کسانی که قدرت تکلم ندارند یا با مشکلاتی مواجه هستند این راه ارتباطی موثر را از دست داده اند.
گفتار درمانی شاخه ای از توانبخشی است که به این افراد کمک می کند. با توجه به اینکه مشکلات تکلم می توانند به صورت مادرزادی و یا به طور ناگهانی ایجاد شوند بنابراین جامعه هدف آسیب شناسی گفتار و زبان در سنین متفاوتی قرار می گیرند. به همین علت آسیب شناسی گفتار و زبان به دو نوع کودکان و بزرگسالان تقسیم می شود. برای آشنایی بیشتر با این دو مورد در ادامه مطلب هر یک را به صورت مجزا توضیح خواهیم داد:
آسیب شناسی گفتار و زبان کودکان
آغاز بیان کلمات و سپس جمله بندی کودکان ممکن است بنا به دلایل مختلف به تعویق بیفتد. برخی از کودکان با مشکل بلع مواجه هستند یا اینکه عضلات صورت آن ها به اندازه کافی قدرت هماهنگ شدن با یکدیگر را ندارند. به همین علت گفتار درمانگر از روش هایی اصولی برای رفع این مشکلات و سپس تقویت مهارت ارتباط کلامی استفاده می کند. برخی از مهم ترین اقدامات آسیب شناسی گفتار و زبان کودکان شامل موارد زیر هستند:
برای اطلاع از مفهوم هوش اجتماعی بر روی لینک کلیک کنید.
تمرین زبانی: بهتر است بدانیم در حوزه گفتار درمانی منظور از زبان؛ انتخاب کلمات، جمله بندی و به طور کلی اقداماتی است که مرتبط با سیستم مغزی هستند. از طرفی عملکرد لب، حنجره، ریه و بقیه اندام هایی که در بیان کلمات و جملات موثر هستند را گفتار محسوب می شوند. بنابراین گفتار درمانگر برای تقویت زبان کودک از تصاویر، بازی، نقاشی یا نشان دادن حروف برای تقویت قدرت درک و سیستم مغزی استفاده می کند.
تمرین بیانی: در کنار تمرین های زبانی و تقویت سیستم مغزی، تمرینات بیانی هم انجام می شوند. گفتار درمانگر تلفظ صحیح حروف را به کودکان یاد داده و از تکنیک هایی اصولی برای تقویت قدرت تکلم آن ها استفاده می کند.
تغذیه و بلع: همانطور که گفتیم دلایل مختلفی برای عدم توانایی صحبت کردن وجود دارند. یکی از این دلایل می تواند مربوط به بلع باشد. از طرفی با توجه به اینکه کودکان برای جویدن و قورت دادن محتویات دهان خود به آموزش نیاز دارند، گفتار درمانگر در این زمینه هم به کودکان کمک می کند.
تمرین ورزشی: قدرت تکلم وابسته به سلامت عضلات صورت هم هست. به همین علت کودکانی که عضلات صورت آن ها یعنی لب ها و ناحیه پیرامون آن ها با مشکل مواجه اند یا ضعیف هستند باید تمرینات ورزشی مناسب را انجام دهند.
برای یادگیری تکنیک های موفقیت کلامی، آداب معاشرت و هوش کلامی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
آسیب شناسی گفتار و زبان بزرگسالان
بزرگسالان نیز می توانند بنا به دلایل مختلفی همچون وارد شدن شوک عصبی، دچار شدن به بیماری های سیستم مغزی مانند پارکینسون، سکته مغزی و حتی وجود مشکلاتی از دوران کودکی با اختلال در صحبت کردن مواجه باشند. در حوزه گفتار درمانی برای کمک به حل مشکلات چنین افرادی هم راهکار وجود دارد. باتوجه به اهمیت اطلاع از وجود راهکارهای درمانی برای برطرف کردن مشکلات تکلم بزرگسالان در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
تمرین تنفسی: برای تولید صدا، آوا و ادای تلفظ حروف و کلمات به همراهی و قدرت سیستم تنفسی هم نیاز داریم. وجود اختلال در این سیستم می تواند یکی از علل ایجاد مشکل در تکلم باشد. به همین علت گفتار درمانگر بعد از انجام بررسی های دقیق چنانچه نیاز به انجام تمرینات تنفسی باشد آن ها را در لیست اقدامات درمانی مراجعه کنندگان قرار می دهد.
تمرین بلع: مشکلات ناگهانی که برای بزرگسالان رخ می دهند می توانند بر قدرت بلع هم تاثیرگذار باشند. بنابراین برای کمک به بهبود قدرت تکلم باید تمرینات تقویت بلع هم انجام شوند. فراموش نکنید تمریناتی که گفتار درمانگر به مراجعه کنندگان خود توصیه می کند برای کمک به بهبود وضعیت فرد هستند، بنابراین نباید به سادگی از انجام آن ها چشم پوشی شود.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.
ارتباط اجتماعی: در کنار تمامی تمریناتی که به چنین کسانی داده می شود باید مهارت های ارتباط اجتماعی را نیز یاد بگیرند. فراموش نکنید که گفتار وابسته به سیستم مغزی هم هست. به همین علت یکی از روش های گفتار درمانی اقدام به انجام تمریناتی همچون حل مسئله، صحبت کردن دو طرفه و تقویت حافظه محسوب می شود.
تمرین زبانی: چه کودکان و چه بزرگسالانی که با اختلالاتی در تکلم مواجه هستند باید از نظر عملکرد سیستم مغزی مورد بررسی قرار بگیرند. همانطور که گفتیم منظور از زبان در حوزه گفتار درمانی، انتخاب کلمات، جمله بندی و موارد این چنینی است که به سیستم مغزی مربوط هستند. بنابراین کسانی که در این مورد مشکل دارند باید تمرینات زبانی را نیز انجام دهند.
برای اطلاع از تاثیر احساسات منفی در زندگی بر روی لینک کلیک کنید.
خلاصه مطلب
یکی از مهم ترین انواع مهارت های ارتباطی؛ نوع کلامی است. در عین حال ساده ترین و اولین راهی که برای برقراری ارتباط به ذهن همه مردم می رسد؛ صحبت کردن است. به همین علت شاخه ای از حوزه توانبخشی به گفتار درمانی اختصاص داده شده تا مشکلات تکلم تا حد امکان برطرف شوند. خوشبختانه این حوزه پیشرفت های مهمی داشته و بسیاری از مشکلات تکلمی کودکان و بزرگسالان برطرف می شوند.
برای یادگیری تکنیک های موفقیت کلامی، ارتباط موثر جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.