خودانگاره چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

شما چه تصویر ذهنی از خودتان دارید؟ می دانید چه خصوصیات رفتاری دارید؟ مهربان هستید؟ با دیگران همدلی می کنید؟ چه مهارت خاصی را تا به حال کسب کرده اید؟ به همان تصویری که شما از خودتان در ذهن تشکیل داده اید؛ خودانگاره می گویند. همه ما توانایی ها، مهارت ها، ویژگی های رفتاری و خصوصیات مختص به خودمان را داریم. همه یا بخشی از این موارد را خودمان درک کرده و بخشی را هم دیگران درک می کنند. زمانی که می دانید چه کسی هستید حس بهتری نسبت به خودتان پیدا کرده و برای ساختن یک زندگی ایده آل تلاش خواهید کرد.

همه ما به یک محرک و عامل هدایت کننده نیاز داریم تا به خواسته هایمان برسیم. این تصویر ذهنی می تواند نقش یک محرک را ایفا کرده و ما را به سمت تحقق اهدافمان سوق دهد. تصویر ذهنی هر کسی مختص به او بوده و نمی توان گفت همه مردم دنیا یک تصویر ذهنی مشترک دارند. با توجه به اهمیت و تاثیر ایجاد تصویر ذهنی، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف خودانگاره بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.

خودانگاره یعنی چه؟

پیشرفت در زندگی، دستیابی به اهداف و رسیدن به موفقیت وابسته به عوامل مختلفی هستند. یکی از مهم ترین عوامل که بر سایر موارد تاثیر مهمی دارد؛ شناخت، درک و تصویر ذهنی است که ما نسبت به خودمان داریم. متاسفانه اکثر مردم نسبت به این موضوع بی توجه بوده و همه چیز را در تلاش کردن می بینند. تلاش هایی شبانه روزی و بی وقفه که چیزی به جزء خستگی، کاهش انگیزه و در نهایت متوقف شدن در مسیر رسیدن به موفقیت برایشان به همراه ندارد.

همه مردم باید بدانند چه ویژگی های شخصیتی و رفتاری دارند، از چه توانمندی هایی برخوردار هستند و همینطور دیگران چه دیدگاهی نسبت به آن ها دارند. توجه داشته باشید گاهی اوقات ما از وجود برخی خصوصیات خود بی اطلاع هستیم یا اینکه اهمیتی به آن ها نمی دهیم. در حالی که آن مورد به نظر مردم بسیار مهم بوده و تاثیر بسزایی در زندگی دارد. به همین علت بیان کردیم که باید به دیدگاه مردم نسبت به خودمان هم توجه کنیم.

به تصویر ذهنی که ما از خودمان تشکیل می دهیم، خودانگاره (Self-image) گفته می شود. این تصویر می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند دیدگاه ما نسبت به خودمان، دیدگاه دیگران نسبت به ما، درک ما از خودمان و غیره باشد.

برای اطلاع از ویژگی های افراد دمدمی مزاج بر روی لینک کلیک کنید.

به طور کلی زمانی که به پاسخ سوال “من که هستم؟” می رسیم یعنی تصویر ذهنی را تشکیل داده ایم. شکل گیری این تصویر می تواند به پیشرفت در زندگی، برقراری روابط اجتماعی بهتر، پیدا کردن شغل مناسب، دستیابی به موفقیت در حوزه مورد علاقه و غیره ختم شود. برای مثال زمانی که متوجه می شوید شما فردی مهربان هستید و به دیگران کمک می کنید، می دانید چه ویژگی های رفتاری دارید و به طور کلی یک تصویر واضح از خودتان می بینید؛ یعنی تصویر ذهنی ایجاد شده است.

برای یادگیری تکنیک های عشق هوشمندانه، زبان بدن و ارتباط موثر می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.

ویژگی های خودانگاره

کسانی که شخصیت خودساخته دارند، برای تصمیم گیری در زندگی به دیگران وابسته نیستند و می دانند از زندگی چه می خواهند؛ یک مسیر طولانی را طی کرده اند تا به چنین نتایجی برسند.

این افراد خود را به خوبی می شناسند و خصوصیات و توانمندی هایی که دارند را درک کرده اند. بنابراین تصویر ذهنی که باید از خودشان بسازند را به خوبی ایجاد کرده و به خودانگاره رسیده اند. شکل گیری تصویر ذهنی و درک آنچه که هستیم برای رسیدن به موفقیت در همه جوانب زندگی ضروری است. توجه داشته باشید خودانگاره ویژگی هایی دارد که اطلاع از آن ها به درک بهتر این موضوع کمک می کند. به همین علت در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین ویژگی های تصویر ذهنی ما از خودمان اشاره می کنیم:

• همه جوانب زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد.
• این تصویر برای هر فرد متفاوت است.
• بازه مثبت تا منفی دارد.
• دارای ابعاد عملکردی، احساسی و فکری است.
• در طول زمان تغییر می کند ولی ممکن از یک جایی به بعد ثابت باقی بماند.

همانطور که گفتیم رسیدن به موفقیت در زندگی به عوامل مختلفی وابسته است و ما باید این عوامل را به خوبی بشناسیم. فراموش نکنید هر کسی قهرمان زندگی خودش است و نباید برای ساختن زندگی منتظر اقدامات دیگران باشد. به همین علت همه مردم باید بتوانند از آنچه که هستند مطلع شده و یک تصویر ذهنی برای خودشان ایجاد کنند. سپس با اتکا به باورهای خود وارد مسیر رسیدن به خواسته هایشان شوند.

برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.

نحوه شکل گیری و پرورش خودانگاره

در قسمت های قبلی همین مقاله توضیح دادیم که خودانگاره تصویر ذهنی هر کسی از خودش است. در این تصویر ممکن است بسیاری از ویژگی ها و خصوصیات فرد وجود داشته باشند و جای برخی هم خالی باشد. دلیل این موضوع هم این است که احتمال دارد فرد درک کاملی از آنچه که هست نداشته باشد. در واقع تصویر ذهنی ما از خودمان وابسته به درک و دیدگاهی است که طی سالیان مختلف کسب کرده ایم. در این میان توجه به دیدگاه دیگران نسبت به خودمان هم به ساخت تصویر ذهنی درست کمک می کند. بنابراین بهتر است در ادامه مطلب از نحوه شکل گیری خودانگاره مطلع شویم:

• دوران کودکی: تولد تا دو سالگی، 3 تا 4 سالگی و 5 تا 6 سالگی
• دوران کودکی میانه: زمان مدرسه
• توسعه تصویر ذهنی در نوجوانی

نکته مهمی که در این مورد وجود دارد این است که تصویر ذهنی از بدو تولد تا نوجوانی مدام دستخوش تغییرات می شود، چون در سنین پایین کودک درک کاملی از خودش ندارد. ولی با این حال با افزایش قدرت درک او نسبت به زندگی با استفاده از برخی خصوصیاتی که درک کرده یک تصویر ذهنی می سازد. با ورود به دوره نوجوانی و تغییراتی که در قدرت درک، نگرش و حتی احساسات فرد ایجاد می شود، تغییرات چشمگیری در تصویر ذهنی به وجود می آیند.

در این زمان ممکن است فرد تحت تاثیر دیگران و مقایسه خود با همسالان قرار گرفته و تصویری شکل بگیرد که تا پایان عمر ثابت باقی بماند. تصویری که نمایانگر خصوصیات صحیح فرد نیست. بنابراین بهتر است اقدامات لازم برای آموزش به نوجوانان انجام شود تا درک درستی نسبت به خودشان داشته باشند. در این میان رسیدن به خودباوری، تقویت اعتماد به نفس، خودآگاهی و حتی تقویت عزت نفس به پرورش این تصویر ذهنی کمک می کند.

برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، آداب معاشرت و شخصیت شناسی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.

تفاوت خودانگاره و خودپنداره

از دیرباز تا به الان خصوصیات، ویژگی ها و اصلاحات روانشناختی مختلفی در مورد انسان مطرح شده اند. متاسفانه در این میان برخی موضوعات به اشتباه یکسان در نظر گرفته می شوند. برای مثال برخی افراد خودانگاره را با خودپنداری یا خودآگاهی یکسان در نظر می گیرند. در حالی که این موارد کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. اشتباهاتی که در این موارد رخ می دهد می توانند بر درک هر فرد نسبت به آنچه که هست تاثیر بگذارند.

همانطور که گفتیم خودانگاره تصویر ذهنی است که هر فرد در مورد خودش می سازد. این تصویر می تواند به کمک دیدن، درک و تجسم فرد از ویژگی ها و خصوصیات خودش شکل بگیرد. این در حالی است که خودپنداره (Self-concept) احساس یک فرد نسبت به خودش محسوب می شود. حتی ممکن است این احساس ناشی از مقایسه فرد با دیگران باشد. به همین علت احتمال اشتباه بودن احساس وجود دارد.

برای اطلاع از نشانه های هوش هیجانی بالا بر روی لینک کلیک کنید.

خلاصه مطلب

کسی که تمایل دارد برای پیشرفت در زندگی و دستیابی به آنچه که می خواهد به دیگران وابسته نباشد باید عوامل مختلفی را فراهم کند. برخی از این عوامل به درک، شناخت و دیدن آنچه که هستیم نیاز دارد. در واقع تا زمانی که نتوانیم خود را به خوبی بشناسیم و از توانمندی ها و استعدادهای خود استفاده نکنیم، پیشرفتی هم در زندگی حاصل نمی شود. در این میان خودانگاره یا ساخت تصویر ذهنی از خودمان بسیار اهمیت دارد.

برای یادگیری تکنیک های هوش کلامی، ارتباط موثر و جادوی جذابیت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.