شاید شما هم تاکنون با عبارت “تاب آوری در کودکان” روبرو شده باشید. والدین چیزی جز محافظت از فرزندان در برابر درد و ناراحتی نمیخواهند. آنها اغلب تمام تلاش خود را میکنند تا آنها را در برابر هر چیزی که ممکن است باعث رنج یا درد عاطفی آنها شود محافظت کنند. حال این رنج یا درد میخواهد زانوی خراشیدهاش باشد یا مرگ عزیزانشان. با این حال، هر چقدر هم که والدین بخواهند، همیشه نمیتوانند فرزندانشان را از تجربه روزهای سخت دور نگه دارند.
به همین دلیل است که ایجاد انعطافپذیری بسیار ضروری میشود و مهارت تابآوری و صبر اهمیت پیدا میکند. وقتی کودکان انعطافپذیری پیدا می کنند، میتوانند از شکستها راحتتر عبور کنند. حتی زمانی که زندگی سخت میشود، مسیر رشد سالم را دنبال میکنند و به بزرگسالانی پایدار تبدیل میشوند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با مفهوم تابآوری در کودکان آشنا شویم و راهکارها و بازیها و کتابهایی را برای افزایش این مهارت معرفی کنیم.
تابآوری در کودکان چیست؟
تابآوری یک جنبه اساسی از سلامت روان است و به توانایی فرد برای سازگاری و بازگشت از تجربیات منفی مانند استرس، ناملایمات، یا تروما اشاره دارد. باید بدانید که تابآوری به معنای نادیده گرفتن مشکلات یا سرکوب احساسات نیست، بلکه ما را قادر میسازد تا با چالشها روبرو شویم و راههایی برای استقامت پیدا کنیم. برخلاف بسیاری از ویژگیهای ذاتی مانند درونگرایی یا برونگرایی، تابآوری یک مهارت آموختهشده است که کودکان میتوانند با رشد و بلوغ آن را توسعه دهند.
با آموزش مهارتهای تابآوری از سنین پایین، والدین میتوانند به فرزندان خود کمک کنند تا پایهای برای شادی و رفاه در آینده ایجاد کنند. کودکان تابآور احتمال بیشتری دارد که خطرات سالمی را متحمل شوند، زیرا آنها از شکست نمیترسند و میتوانند از این مرحله نیز عبور کنند. چالشهایی که در چند سال گذشته و همهگیری کووید تجربه شد، ضرورت تابآوری در کودکان را به ما نشان میدهد. بچهها در مدت این بیماری با سختیهای خاص خود مواجه شدند، از استرس تجربه مدرسه مجازی گرفته تا غم جدایی از دوستان و فعالیتهای منظم! و تا به امروز شاید، عواقب آن دوران بر روی آنها باقی مانده باشد.
لازم به ذکر است که حتی کودکانی که برای درک بیماری همهگیر بسیار کوچک بودند، استرس را از بزرگسالان در زندگی خود جذب کردند و فرصت کمتری برای تعامل با جهان و ایجاد ارتباطات اجتماعی داشتند. تابآوری میتواند کودکان را برای مقابله با این احساسات آماده کند و حتی در زمانهای سخت رشد کنند.
استرس و تابآوری چگونه بر کودکان تأثیر میگذارد؟
به گفته انجمن روانشناسی آمریکا، کودکان بیش از هر زمان دیگری استرس را تجربه میکنند. استرس مزمن، استرس طولانی مدتیست که میتواند از زندگی در یک محیط دشوار مانند فقر، بدرفتاری، یا خانوادهای که با طلاق، از دست دادن شغل یا بیماری مزمن سر و کار دارد، به وجود آید. این نوع استرس با استرس حاد که به طور ناگهانی در پاسخ به یک رویداد آسیبزا ایجاد میشود، متفاوت است.
استرس حاد میتواند ناشی از یک رویداد آسیبزا، مانند یک بلای طبیعی، یا حتی یک بخش به ظاهر طبیعی از اوایل دوران کودکی، مانند شروع پیش دبستانی باشد. در مورد دوم، والدین ممکن است متوجه نشوند که فرزند خردسالشان استرس دارد، زیرا شروع مدرسه را یک رویداد مثبت میدانند. کودکان تأثیر استرس را به روشهای مختلف نشان میدهند که این بستگی به میزان ضربه، وضعیت خانوادگی، سن کودک و بسیاری از عوامل دیگر دارد.
کودکان بسیار کوچک ممکن است قادر به درک یا بیان اضطراب خود نباشند، اما ممکن است با نشان دادن رفتارهای زیر واکنش نشان دهند: “اضطراب جدایی، گریه یا فریاد بیش از حد، تغییرات در عادات غذایی، ترسهای جدید مانند ترس از تاریکی یا غریبهها”.
اما کودکان بزرگتر ممکن است در پاسخ به استرس یا ناملایمات موارد زیر را نشان دهند: “ترس یا اضطراب، مشکل در تمرکز، مشکلات خواب مانند کابوس، دل درد، سردرد، رفتار خشونتآمیز، بازگشت به رفتارهایی مانند شب ادراری.”
همه این واکنشها میتواند تأثیر منفی قابل توجهی بر زندگی روزمره کودک داشته باشد. گاهی اوقات کودکان ممکن است در برخی از زمینههای زندگی خود مانند مدرسه مشکل داشته باشند، اما در سایر زمینهها مانند حفظ دوستیها به طور عادی عمل میکنند. با این حال، اگر یک کودک استرس مزمن یا شدید را تجربه کند، اغلب میتواند منجر به مشکلات در بسیاری از زمینه های زندگی او شود.
کودکان تابآور در برابر مشکلات چگونه واکنش نشان می دهند؟
از سوی دیگر، زمانی که کودکان تابآور با یک رویداد چالشبرانگیز یا آسیبزا مواجه میشوند، ممکن است کمترین استرس یا تأثیری را بر زندگی روزمره خود نشان دهند. از طرف دیگر، آنها ممکن است به طور موقت در مقابله با سختیها مشکل داشته باشند، اما خیلی زود به طور کامل به سطح عملکرد طبیعی خود باز می گردند. چرا که با مهارت تابآوری که در دسته مهارتهای هوش هیجانیست آشنا شدهاند.
با این حال، انعطافپذیری به این معنا نیست که انسانها زمانهای سخت یا احساسات منفی را تجربه نکنند. غم و اندوه و اضطراب در پاسخ به ناملایمات، آسیبها یا از دست دادن کاملاً امری طبیعیست. تابآوری به کودکان کمک میکند تا بفهمند چگونه این احساسات را مدیریت کنند، از راهکارهای سالم استفاده کنند و انتخابهای عاقلانهای داشته باشند تا آمادگی بیشتری برای غلبه بر چالشهای زندگی داشته باشند.
ایجاد تابآوری در کودکان
دکتر کنت گینزبورگ، متخصص و پروفسور اطفال در دانشکده پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا معتقد است که تابآوری هفت مؤلفه دارد و از آن به عنوان “7 مؤلفه تابآوری” یاد میکند. او باور دارد که والدین میتوانند با تشویق و ایجاد فرصتهایی برای تمرین این مفاهیم، انعطافپذیری را در کودکان خود ایجاد کنند.
این 7 مؤلفه داری این عناوین هستند:” شایستگی، اعتماد به نفس، ارتباط، شخصیت، مشارکت، مقابله و کنترل”. ما به هر یک از آنها نگاهی میاندازیم و بعد از آن در مورد اینکه چگونه میتوانید به فرزند خود کمک کنید تا هر یک از اجزای تابآوری را در خود افزایش و توسعه دهد، خواهیم گفت.
-
شایستگی
شایستگی به توانایی کودک برای مدیریت موقعیتهای چالشبرانگیز به تنهایی اشاره دارد. زمانی که والدین و مراقبین به آنها اجازه میدهند که خودشان تصمیم بگیرند و کارها را مستقل انجام دهند، احساس شایستگی در کودکان ایجاد میشود. از طرف دیگر، والدینی که به فرزندانشان اجازه نمیدهند کارهایی برای خودشان انجام دهند یا بعد از اشتباهی سریع به کمک آنها میروند، میتوانند حس شایستگی آنها را تضعیف کنند.
-
اعتماد به نفس
اعتماد به نفس شبیه شایستگیست و به کودک کمک میکند تا خودش را باور کند. کودکان به اعتماد به نفس نیاز دارند تا بتوانند در دنیای خود حرکت کنند، خلاقانه فکر کنند و پس از ناکامیها بهبود پیدا کنند. والدین و مراقبین کودکان میتوانند با تشویق کودکان به آزمایش چیزهای جدید و تمجید از تلاشهای آنها، حتی زمانی که موفق نمیشوند، به آنها کمک کنند تا اعتماد به نفس پیدا کنند.
-
ارتباط
ارتباط منبعی از احساس امنیت است که از روابط نزدیک و سالم با خانواده، دوستان و جامعه ناشی میشود. کودکان زمانی ارتباط برقرار میکنند که زمان با کیفیتی را با افراد دیگر سپری کنند، روابط نزدیکی برقرار کنند و اجازه داشته باشند که احساسات خود را آزادانه بیان کنند. این احساس امنیت و ارتباط، به کودکان یک پایه قوی و شبکه حمایتی میدهد تا آنها آمادگی بیشتری برای غلبه بر موانع و عملکرد مستقل در جهان داشته باشند.
-
شخصیت
شخصیت خوب به یکپارچگی، مسئولیتپذیری و احساس اساسی درست و نادرست کودک اشاره دارد. این ارزشهای قوی مبنایی برای انتخابهای عاقلانه در هنگام مواجهه با موقعیتهای دشوار است. والدین و مراقبان میتوانند با تشویق کودکان به مراقبت و نشان دادن اینکه اعمال و رفتار افراد بر اطرافیانشان تأثیر میگذارد، به شکلگیری شخصیت کودک کمک کنند.
-
مشارکت
مشارکت راهیست که یک کودک میتواند به بهتر شدن جهان کمک کند. آموزش به کودکان (حتی کودکان بسیار کم سن) درباره اینکه چگونه میتوانند به دنیای اطراف خود کمک کنند، میتواند به آنها احساس مشارکت بیشتری بدهد. والدین و مراقبان میتوانند با کمک به آنها در شناسایی و در نظر گرفتن نیازها و احساسات دیگران و تأکید بر اهمیت رفتار مهربانانه با دیگران، کودکان را تشویق کنند تا مشارکت خوبی داشته باشند. علاوه بر این، مشارکت احساس خوبی دارد! هنگامی که کودکان این را خودشان شخصاً درک میکنند، ممکن است تمایل بیشتری به کمک گرفتن از دیگران در زمان نیاز داشته باشند.
-
مقابله
مقابله به مکانیسمهایی اشاره دارد که افراد برای مقابله سالم با موقعیتهای استرسزا به کار میبرند. کودکانی که قادر به کنار آمدن هستند، آمادگی بیشتری برای رویارویی با موقعیتهای دشوار در آینده دارند و کمتر دچار رفتارهای منفی مانند افسردگی، عصبانیت و سوء مصرف مواد میشوند. والدین و مراقبان میتوانند با آموزش مجموعه وسیعی از راهکارهای مقابلهای سالم (مثل راه حلهای خلاقانه) و الگوبرداری از چگونگی آرام ماندن و مقابله با استرس به شیوهای مثبت، به کودکان کمک کنند تا کنترل استرس را بیاموزند.
-
کنترل
یک کودک زمانی که تشخیص میدهد که میتواند موقعیتهای زندگی خود را تحت تأثیر قرار دهد، احساس کنترل میکند. وقتی بچهها متوجه میشوند که بر نتیجه کنترل دارند، احتمال بیشتری وجود دارد که از مشکلات نجات پیدا کنند. این احساس کنترل میتواند به کودکان کمک کند تا انتخابهای خوب را بیاموزند، زیرا میدانند که این امر تأثیر خواهد داشت.
والدین و مراقبان میتوانند به کودکان نشان دهند که اعمال افراد، منجر به موقعیتهایی خواهد شد که در آن قرار میگیرند. و علاوه بر آن به آنها آموزش دهند که چگونه تغییر ایجاد کنند و همین موضوع منجر به یادگیری موضوع کنترل در کودکان شود.
تمرینهای افزایش تابآوری در کودکان
وقتی نوبت به یادگیری تمام مهارتهای رشدی از جمله ایجاد تابآوری میرسد، باید بدانیم کودکان مانند اسفنجهای کوچک هستند. آنها همه چیز را در اطراف خود جذب میکنند و از آن برای ساختن “ابزار توسعه” خود استفاده میکنند. به عنوان والدین، راههای زیادی وجود دارد که میتوانید به فرزندانتان در یادگیری این مهارتها و ایجاد انعطافپذیری کمک کنید.
روشی به نام PROE وجود دارد که مخفف “بازی، روابط، مشاهده، تجربه” است. در واقع این روش شامل همه راهکارهایی است که کودک شما با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار میکند. روش “برمت” یا همان PROE را در زیر به اختصار توضیح میدهیم.
-
بازی
بازی برای رشد شناختی، اجتماعی، عاطفی و جسمی کودکان ضروری است و به کودکان اجازه میدهد تا خلاقیت خود را کشف و مهارتهای جدید را تمرین کنند. از طریق بازی، بچهها میتوانند نقشهای مختلف را آزمایش کنند و روشهای جدید تفکر و رفتار را امتحان کنند.
-
روابط
روابط، پایهای را برای کودکان فراهم میکند تا احساس خود و دیگران را پرورش دهند. به عنوان یک مراقب، رابطه پرورشی شما با فرزندتان نقش مهمی در رشد اجتماعی و عاطفی او دارد. این رابطه به کودکان کمک میکند تا احساس امنیت داشته باشند و حس اعتماد و ثبات قوی در آنها ایجاد میکند. ایجاد روابط با دیگران همچنین به کودکان کمک میکند تا مهارتهای درون فردی مثل شناخت احساسات خود و مدیریت استرس خود را توسعه دهند.
-
مشاهده
مشاهده از طریق تمام حواس به کودک شما کمک میکند تا یاد بگیرد که مردم چگونه با محیط خود تعامل دارند و چگونه اعمال آنها میتواند بر دنیای آنها تأثیر بگذارد. این تمرین به یادگیری علت و معلول، ارتباطات و هوش هیجانی کمک میکند. علاوه بر این، مشاهده محیط اطراف میتواند به کودکان کمک کند تا مهارتهای مهم تفکر انتقادی را توسعه دهند.
-
تجربه
تجربه کردن در دنیای اطراف به کودکان کمک میکند تا دانش و تواناییهای رشدی خود را ایجاد کنند. آنها میآموزند تفکر خود را با هر تجربه جدید تطبیق دهند و مهارتهای حل مسئله را توسعه دهند. امتحان کردن تجربیات جدید و ریسک کردن باعث ایجاد اعتماد به نفس میشود که کودک شما را تشویق میکند تا چیزهای جدید بیشتری را امتحان کند.
بازی برای افزایش صبر و تابآوری در کودکان
بازی به کودک این امکان را میدهد که دنیای خود و تأثیری که میتواند روی آن بگذارد را کشف کند. در حالی که اشتباهات بیخطری مرتکب میشود، آزمایش کند. زمانی که آزمایشات آنها موفقیتآمیز باشد، حس شایستگی و عزت نفس در کودک ایجاد میشود و احساس آمادگی بیشتری برای غلبه بر موقعیتهای واقعی چالشبرانگیز دارند.
به عنوان مثال، هنگامی که والدین به کودک خود اجازه می دهند بدون کمک از نردبان بلند زمین بازی بالا برود، کودک وقتی به اوج می رسد احساس شایستگی و غرور می کند؛ حتی اگر در ابتدا احساس ترس کند. در ادامه چند بازی را پیشنهاد خواهیم داد.
-
تبدیل صبوری به بازی برای کودک
بازی سرگرم کننده ترین روش برای تقویت مهارت تاب آوری در کودکان است که باعث کاهش استرس و تحریک صبر و شکیبایی کودک میشود. زمانی که انتظار یک سرگرمی تبدیل به “چالش” میشود و زمان به سرعت میگذرد. در واقع بچهها یاد میگیرند در این شرایط خودشان را سرگرم کنند و وقتی که انتظار تمام میشود، احساس آرامش بسیاری میکنند.
نام بازی:کفتر
محدوده سنی: 3 سال به بالا +بزرگسالان
مناسب برای: افراد مبتلا به طیف اختلالات اتیسم، بیش فعالی و نقصان توجه، اضطرابی، کم توان ذهنی، نابینا، ناشنوا و…
روش بازی: عکس تاس باز شده را پرینت بگیرید و قیچی کنید، تا بزنید و بچسبانید تا به شکل مکعب تاس دربیاید. (اگر دسترسی به پرینتر ندارید خودتان روی کاغذ حیوانات را نقاشی کنید و اگر بچه ها سواد دارند می توانید اسم حیوانات را روی آن بنویسید و به اطراف یک تاس یا مکعب اسباب بازی بچسبانید، دقت کنید که حتما یکی از وجوه آن کفتر باشد.همه بازیکنان دور تا دور مینشینند و یک کاسهی آب را در وسط قرار میدهند. (البته این بازی را به صورت فردی هم میتوان انجام داد، کودک شما میتواند با تاس و لگن آب، در حمام این بازی را انجام دهد.)
نفر اول تاس میریزد، اگر هر حیوانی به جز کفتر ظاهر شد، سریع تاس را به نفر بعدی میدهد. هر شخصی که تاس کفتر را بیاورد، میتواند با نهایت هیجان خود، کف دستش را بر آب بکوبد. سپس نوبت نفر بعدی است که تاس بریزد. همانطور که احتمالاً حدس زدهاید، هیجان این بازی بسیار بالاست و یک بازی سریع، مناسب زمانهاییست که تایم کمی برای بازی داریم. هر شخص باید تا تاس کفتر نیاورده صبر کند.
احتمالاً به علت سرعت بالای این بازی صبر، زمان صبر بیش از حد تحمل کودکان نخواهد بود و همچنین صبر کردن آنها نیازمند این است که هیجانات بسیار زیادی را در خود نگه داشته و به اصطلاح خودداری کنند، که با آوردن تاس کفتر و زدن دست خود بر آب تمام این هیجانات را به یکباره تخلیه کرده و این بهترین پاداش و تقویت برای صبر آنهاست. و باعث افزایش صبر، بازداری و خود کنترلی، شادی، لذت، هیجان، تعدیل حس لامسه، هماهنگی چشم و دست میشود.
-
آموزش لذتبردن از فعالیتهای آرام به کودک
در دنیای امروز، بسیاری از فعالیتها در مورد سرعت هستند. بازیهای ویدئویی سریع، سرعت اینترنت فوری. متأسفانه، این شرایط همه ما را بسیار بیتاب میکند. کودکان با انجام فعالیتهایی که کمی کندتر هستند، با سرعت سریع مقابله میکنند مثل بازیهای قدیمی تختهای، که بسیار طولانیتر از بازیهای ویدئویی است. انواع بازیهای نادرست: بازیهای گوشیهای هوشمند یا تبلتها مانع پیشرفت حس تخیل و خلاقیت کودکان میشوند. انواع بازیهای درست: پازل، بازی گنج یابی، ساختن افسانه، نقش بازی کردن و …
-
توقف و بو کشیدن گل ها
بچه ها به خاطر درک ذهنی در لحظه با تشویق فعالیتهای حسی و مشاهدات، یاد میگیرند. هنگامی که بچهها با انتظار کشیدن احساس ناامیدی میکنند، آنها را تشویق کنید تا به اطراف نگاه کنند.آنها چه می بینند؟ آنها چه میشنوند؟ هنگامی از زمان برای نگاه کردن به دنیای جهان استفاده میکنیم، منطقیتر میشویم.
-
بازی چشم بسته
روش بازی: کودک چشمان خود را ببند و صداهای اطراف را با دقت بیان کند.
-
بازی گوش بسته
روش بازی:گوشهایش را بگیرد و فقط دیدنیها را بگوید. مثلاً بگوید چه چیزهایی در حال حاضر میشنود. فعالیتهای حسی مانند بازی کردن با ماسهها فعالیتهای آهستهای هستند.
-
بازی آرزو کن
روش بازی: دو شرکت کننده یک آرزو میکنند و در مورد ویژگیهای اشیاء اطراف (رنگ، شکل، حرف اول نام و نام خانوادگی) با هم مسابقه میدهند. اولین نفری که به عدد ۲۰ برسد (یا هر عدد دیگر) میتواند آرزوی خود را درخواست کند.
به عنوان مثال، این مسابقه میتواند شمارش ماشینهایی باشد که از ایستگاه اتوبوس گذر میکنند. در جاده نیز علامتهای کنار جاده میتواند موضوع مسابقه باشد. راز این مسابقه چیست: اولا، این یک بازی بسیار اعتیاد آور است که به شما اجازه میدهد قوانین را با توجه به سن کودک تنظیم کنید. ثانیاً، والدین مجبور نیستند در این مسابقه مشارکت داشته باشند زیرا این بازی معمولاً برای دو نفر است.
-
تشکیل یک دایره تعریف و تمجید
شاید بدیهی به نظر نرسد، اما تمرین مهربانی بخش مهمی از ایجاد انعطافپذیری در کودکان است. این یک بازی سرگرم کننده است که برای بازی کردن به حداقل شش کودک نیاز دارید. از بچهها بخواهید به صورت دایرهای بنشینند و پاهایشان را دراز کرده باشند. یک کودک را انتخاب کنید تا اول برود. او شخص دیگری را در حلقه انتخاب میکند تا از او تعریف کند. هنگامی که یک تعریف و تمجید دریافت کردید، پاهای خود را به سمت داخل بکشید (به سبک سس سیب متقاطع) تا همه بدانند که قبلاً آن را دریافت کرده اید.
به دور دایره ادامه دهید تا زمانی که همه ستایش دریافت کنند. ترفند واقعی بازی این است که بچه ها را وادار به تعریف چیزی غیر از ویژگی های بصری کنند. سعی کنید از چیزهایی که به ظاهر مربوط میشود اجتناب کنند تا تعریف و تمجیدها معنی دارتر شوند. این بازی برای بچههای کوچکتر سختتر است و نیاز به تمرین دارد.
معرفی کتاب تابآوری در کودکان
در این بخش میخواهیم چند کتاب مفید برای تابآوری کودکان به شما معرفی کنیم.
-
کتاب کار تابآوری برای کودکان
“کتاب کار تابآوری برای کودکان” اولین کتاب به نویسندگی دکتر کارن باروخ فلدمن -ربکا کومیزیو از نشر ارجمند است که در آن فعالیتهای سادهای را میبینید که کمک میکنند استرس کودک کاهش پیدا کند و بتواند با تجارب سخت مقابله کند. در این کتاب کودک یاد میگیرد که با هیجاناتش دوست شود و در زندگی کارهایی انجام دهد که برایش شادی خلق کند. این کتاب کار، مهارتهای سادهای را بر مبنای درمان شناختی رفتاری (CBT) و روانشناسی مثبتگرا ارائه میدهد که میتواند به کودکان کمک کند تا مهارت تابآوری را افزایش دهند.
-
89 بازی برای پرورش تاب آوری در کودکان
کتاب دوم “89 بازی برای پرورش تاب آوری در کودکان” از نشر جوانه رشد به نویسندگی دکتر اسماعیل سعدیپور و سمانه محمدی شمیرانی است که با معرفی تعداد زیادی بازی کمک میکند تا تابآوری کودکتان را افزایش دهید.
-
راهنمای ایجاد تابآوری در کودکان و نوجوانان |پر و بال دادن به کودک|
کتاب سوم راهنمای ایجاد تابآوری در کودکان و نوجوانان |پر و بال دادن به کودک| به نویسندگی کنث گینزبورگ است. این کتاب در انتشارات ارجمند به چاپ رسیده است.
-
تابآوری در کودکان
کتاب چهارم “تابآوری در کودکان” نوشته تریش هارپر و ترجمه مهسا امیری و زهرا کشفی است و نشر نگره آن را منتشر کرده است. این کتاب راهکارهای خلاقانه برای یاری رساندن را به خوانندگان یاد میدهد. این کتاب برای متخصصانِ سلامت روان، مشاوران، مددکاران اجتماعی، کارمندانِ خدمات اجتماعی، مشاوران مدارس، والدین و هر کسی که مایل به افزایش توانمندی برای کمک به کودکان و نوجوانان است، مفید است.
در نهایت…
اینکه فرزندانمان را از تجربه درد و و رنج و سختی دور نگه داریم، به سادگی امکانپذیر نیست. در حالی که ممکن است تماشای مواجهه با درد یا ناامیدی کودکانمان سخت باشد، مهم است که به یاد داشته باشیم که تجربه و غلبه بر چالشها میتواند کودکان را قویتر و انعطافپذیرتر کند و به آنها کمک کند تا به بزرگسالانی پایدار تبدیل شوند. اینجاست که هوش هیجانی وارد ماجرا میشود؛ چرا که اگر والدینی آگاه نباشیم نمیتوانیم هیچکدام از روشها و راهکارهایی که گفتیم را به خوبی به فرزندان آموزش دهیم.
تاب آوری مهارتیست که کودک با آن میتواند از پس دوران سخت برآید. برای افزایش تابآوری در کودکان در ابتدا لازم است تا پدر و مادر از هوش هیجانی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند تابآوری را به عنوان هدیهای به زندگی کودک اهدا کنند. برای یادگیری هوش هیجانی میتوانید از دوره دومينوي هيجانات (هوش هيجاني) بهره ببرید.