هوش عاطفی یا هوش هیجانی چیست؟

وقتی صحبت از هوش به میان می آید اغلب مردم تصور می کنند منظور ضریب هوشی است که برای حل معادلات، پیدا کردن راه حل های ریاضی و موارد این چنینی خود را نشان می دهد. این در حالی است که هوش عاطفی نیز جزء هوش های هشت گانه انسان محسوب می شود که گاردنر به همگان معرفی کرده است. کسی که هوش هیجانی یا عاطفی بالایی دارد در موقعیت هایی که امکان غلبه احساسات بر انسان وجود دارد خود را کنترل کرده و رفتاری درست از خود نشان می دهد. در حالی که بهره هوش هیجانی پایین موجب احساساتی شدن فرد و بروز رفتارهایی اشتباه و نسنجیده می شود.

به طور کلی داشتن هوش هیجانی یا عاطفی بالا کاردبردها و مزیت های بسیار زیادی دارد. خوشبختانه این هوش قابلیت تقویت شدن دارد و راهکارهای مختلفی برای ارتقاء دادن سطح هوش هیجانی وجود دارند. با توجه به تاثیر و اهمیت این مورد از هوش های هشت گانه انسان بر زندگی، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف هوش عاطفی یا هیجانی بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.

هوش عاطفی یعنی چه؟

اگر کسی از شما بپرسد منظور از هوش هیجانی یا عاطفی چیست، چه جوابی به او می دهید؟ شما هوش هیجانی (EQ) را چگونه تعریف می کنید؟ در پاسخ به این سوالات باید بگوییم منظور از هوش عاطفی یعنی شناخت احساسات خود و دیگران و همچنین توانایی کنترل احساسات خودمان. کسی که هوش هیجانی بالایی دارد در مرحله اول احساسات خود را به خوبی می شناسد و در مرحله دوم به موقع آن ها را کنترل می کند. چنین کسانی با ابراز بی موقع احساسات خود موجب ناراحتی دیگران نمی شوند. این در حالی است که احساسات اطرافیان خود را به خوبی می شناسند و به همین علت طوری با آن ها رفتار می کنند که موجب دلخوری کسی نشوند. به طور کلی داشتن هوش هیجانی، تقویت آن برای رسیدن به موفقیت و فراهم کردن شرایط بهتر برای زندگی ضروری محسوب می شود.

برای اطلاع از مفهوم بارش فکری بر روی لینک کلیک کنید.

شرایطی را تصور کنید که با خشم، عصبانیت یا حتی محبت بی موقع خود موجب ناراحتی دیگران می شوید. ممکن است فرد مورد نظر همکار شما باشد و از این طریق موجب عدم تمایل او برای ادامه همکاری شوید. یا اینکه ابراز احساسات اشتباه را در مورد شریک عاطفی خود انجام داده و یک تصویر بد از خود در ذهن او ایجاد کرده اید. در این شرایط جبران گذشته سخت و گاه غیر قابل انجام می شود. در نتیجه امکان دستیابی به اهداف چه کاری و چه شخصی از بین می رود. بنابراین نباید از تاثیر هوش هیجانی بر زندگی و پیشرفت در جوانب مختلف آن غافل شوید.

برای یادگیری تکنیک های عشق هوشمندانه، ارتباط موثر و آداب معاشرت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.

نشانه های داشتن هوش عاطفی

هر فردی یکسری توانایی، مهارت، ویژگی شخصیتی و هوش دارد؛ هوش کلامی، هیجانی، فرهنگی و غیره. داشتن هر یک از این موارد و تقویت آن ها موجب نمایان شدن یکسری نشانه های رفتاری می شود. نشانه هایی که کسب اطلاعات در مورد آن ها می تواند موجب بهبود برقراری روابط بین فردی شود. متاسفانه کم نیستند تعداد مواردی که رابطه های بین فردی به واسطه عدم اطلاع از ویژگی های یکدیگر به پایان می رسند. هوش عاطفی نیز جزء همین موارد بوده و نه تنها نشانه های رفتاری فراوانی را نمایان می کند بلکه شناسایی آن ها برای بهبود کیفیت و دوام روابط و در نتیجه پیشرفت در زندگی موثر است. به همین علت در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین نشانه های داشتن هوش هیجانی بالا اشاره می کنیم:

احساسات خود را کنترل می کنند

مهم ترین نشانه کسانی که هوش هیجانی خوبی دارند؛ کنترل به موقع احساسات است. این افراد بی موقع، بی دلیل و حتی بیش از حد احساسات خود را بروز نمی دهند. در موقعیت هایی که اغلب مردم عصبانی می شوند و بعد از پرخاشگری پشیمانی به سراغشان می آید، احساس خود را کنترل کرده و به کمک راهکارهایی مانند تنفس آگاهانه از ناراحت کردن دیگران به واسطه رفتار خودشان جلوگیری می کنند.

برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.

حفظ روابط برایشان اهمیت دارد

داشتن هوش هیجانی و بالا بودن سطح آن موجب اهمیت پیدا کردن روابط بین فردی می شود. کسانی که هوش عاطفی بالایی دارند سعی می کنند روابط اجتماعی، عاطفی و کاری ارزشمندی که دارند را حفظ کنند. نکته مهم ماجرا این است که چنین کسانی وقت خود را صرف روابط ناسالم نمی کنند و روابطی که منجر به ایجاد مشکلات در زندگی آن می شود را به پایان می رسانند. در عین حال برای حفظ روابط سالم و موثر تلاش کرده و با کنترل هیجانات خود باعث جلوگیری از ایجاد مشکلات می شوند.

توانایی مدیریت دارند

به نظر شما کسی که توانایی مدیریت احساسات خود را دارد و مانند بسیاری از مردم به یکباره هیجان زده نمی شود، توانایی مدیریت یک پروژه کاری، فعالیت اجتماعی و یا تحصیلی را ندارد؟ بهتر است بدانیم مدیریت هر مجموعه ای با هر نوع فعالیتی که دارد نیازمند داشتن یکسری توانایی است که هوش عاطفی یکی از آن ها محسوب می شود. کسی که هوش هیجانی خوبی دارد می داند که چطور با اعضای گروه خود صحبت کند. چگونه با آن ها رفتار کند که انگیزه بیشتری برای به نتیجه رساندن کارهایشان داشته باشند.

برای اطلاع از راه های تغییر عادت های بد بر روی لینک کلیک کنید.

با دیگران همدلی می کنند

شما برای همدلی کردن با دیگران چه کارهایی انجام می دهید؟ پا به پای آن ها گریه می کنید یا اینکه از سوگیری پس نگری استفاده کرده و می گویید از اول هم معلوم بود نتیجه این می شود؟ انجام دادن این کارها به معنای همدلی کردن نیست. برای همدلی باید خود را به جای فرد مقابل قرار دهید و درک کنید چه احساس و شرایطی دارد. در کنارش باشید و به حرف هایش گوش دهید بدون اینکه او را سرزنش یا قضاوت کنید. کسانی که هوش عاطفی بالایی دارند از این توانایی برخوردار بوده و به موقع با دیگران همدلی می کنند. همین موضوع باعث شکل گیری روابطی بادوام می شود.

نکته سنج هستند

کم نیستند تعداد کسانی که با قرار گرفتن در موقعیت های مختلف و حساس به جزییات توجه نمی کنند و تمام جوانب امر را مورد بررسی قرار نمی دهند. این در حالی است که داشتن هوش عاطفی باعث شکل گیری مهارت نکته سنجی می شود. این افراد به جزییات یک موضوع توجه کرده و به همین علت درک بهتری از شرایط مختلف دارند. در نتیجه برای برخورد با دیگران، حل مشکلات و پیدا کردن راهکار برای به انجام رساندن امورات مختلف، عملکرد بهتری دارند.

برای اطلاع از نحوه شرکت در سمینار شخصیت کاریزماتیک بر روی لینک کلیک کنید.

دلیل شکل گیری احساسات را می دانند

کسی که هوش هیجانی بالایی دارد می داند به چه علت ناراحت است، دلیل خوش حالی او چیست یا اینکه چرا عصبانی شده است. به همین علت سعی می کند با حفظ علت خوش حالی، شرایط خوب فعلی را حفظ کرده و حال بهتری داشته باشد. همچنین با برطرف کردن علت ناراحتی یا عصبانیت، احساسات خود را کنترل کرده و موجب شکل گیری مشکلات بیشتری نشود. همانطور که گفتیم منظور از هوش هیجانی یعنی شناخت و درک احساسات خود و دیگران. بنابراین چنین کسانی به خوبی احساسات و هیجانات خودشان و دلیل شکل گیری آن ها را می شناسند.

از ایجاد تغییر نمی ترسند

همانطور که گفتیم داشتن هوش هیجانی و تقویت آن موجب رسیدن به موفقیت در زندگی می شود. دستیابی به موفقیت هم نیازمند فراهم کردم یکسری عوامل مهم است. ایجاد تغییر در زندگی و مواجه شدن با تغییرات شکل گرفته نیز یکی از همین عوامل محسوب می شود. کسانی که هوش عاطفی خوبی دارند از مواجه شدن با تغییرات نمی ترسند به همین علت از محیط امن خود خارج شده و به جستجو می پردازند.

برای اطلاع از ویژگی های ضمیر ناخودآگاه بر روی لینک کلیک کنید.

استرس خود را کنترل می کنند

کسی که می تواند هیجانات و احساسات خود را کنترل کرده؛ از بروز خشم و عصبانیت جلوگیری کند یا اینکه از ابراز محبت بی موقع و بیجا خودداری نماید قطعا توانایی کنترل استرس را نیز دارد. این افراد به واسطه هوش عاطفی بالایی که دارند به سرعت اضطراب خود را کنترل می کنند و به آرامش می رسند.

برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، ارتباط موثر و جادوی جذابیت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.

توانایی مدیریت افکار دارند

متاسفانه یکی از دلایل بروز خشم و عصبانیت، هجوم افکار مزاحم به ذهن است. در این شرایط ذهن افکاری را پردازش می کند که در مورد یک خاطره ناخوشایند در گذشته هستند یا اینکه باعث ایجاد دغدغه برای آینده می شوند. به همین علت فرد به شدت عصبانی شده و با اطرافیان خود رفتاری نامناسب خواهد داشت. این در حالی است که افراد دارای هوش عاطفی بالا به واسطه توانایی و مهارت مدیریت افکار اجازه پردازش افکار مزاحم و منفی را به ذهن خود نمی دهند. در نتیجه به یکباره عصبانی و پرخاشگر نشده و کسی را آزرده خاطر نخواهند کرد.

دیگران را تحسین می کنند

کسانی که هوش هیجانی بالایی دارند از موفقیت دیگران ناراخت نمی شوند. از اینکه یکی از اطرافیان آن ها استعدادی منحصر به فرد دارد خوشحال می شوند. دیگران را به خاطر شرایط خوبی که برای زندگی ایجاد کرده اند تحسین می کنند. به همین علت داشتن هوش عاطفی بالا و بهرمندی از فواید آن موجب استحکام روابط بین فردی می شود. فراموش نکنید برای تقویت هوش هیجانی باید وقت صرف کرده و تمرین کنید، در غیر این صورت از مزایای آن بهرمند نخواهید شد.

برای اطلاع از مفهوم خودتنظیمی و انواع آن بر روی لینک کلیک کنید.

کاربرد هوش عاطفی در زندگی و موفقیت

هر استعداد، توانایی، مهارت و هر نوع هوشی که خداوند به ما عطا کرده برای جوانب مختلفی از زندگی کاربرد دارند. هوش عاطفی نیز به عنوان یکی از انواع هوش های هشت گانه انسان مزیت ها و کاربردهایی برای زندگی و رسیدن به موفقیت دارد. به همین علت بهتر است نسبت به تقویت این هوش اقدام کنید. با توجه به اهمیت اطلاع از کاربردهای هوش هیجانی در زندگی و رسیدن به موفقیت، در ادامه مطلب به چند مورد از کاربردهای آن اشاره می کنیم:

برقراری روابط اجتماعی سالم

یکی از مزایا و کاربردهای هوش هیجانی بالا، برقراری روابط اجتماعی سالم است. کسانی که هوش عاطفی خوبی دارند به فکر ایجاد شرایط مطلوبی برای فرد مقابل هستند. سعی می کنند به واسطه کنترل احساسات و هیجانات خود از ناراحتی او جلوگیری کنند. به طور کلی این افراد احترام به فرد مقابل، داشتن یک رابطه سالم و اصولی را دوست دارند. در نتیجه به واسطه روابطی که دارند و همراهی اطرافیان خود می توانند به موفقیت های مهم دست پیدا کنند.

برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی نقشه ذهنی در سخنرانی بر روی لینک کلیک کنید.

از دست نرفتن موقعیت های خوب

هر کسی در طول زندگی خود در موقعیت هایی منحصر به فرد و کمیاب قرار می گیرد که اگر فرصت را از دست داده و اقدامات موثر را انجام ندهد از مسیر رسیدن به موفقیت هر چند برای مدت زمانی کوتاه، دور می شود. کسانی که هوش عاطفی خوبی دارند چنین موقعیت هایی را به راحتی از دست نمی دهند. با پرخاشگری، عصبانیت و یا ناراحتی بی موقع، فرصت خوب زندگی را از دست نداده و به درستی تصمیم گیری می کنند.

جلوگیری از کینه توزی

متاسفانه برخی افراد وقتی از کسی ناراحت می شوند، کینه به دل گرفته و کار او را فراموش نخواهند کرد. در نتیجه برای مدت های طولانی به آن موضوع فکر کرده و برای خودشان درگیری ذهنی ایجاد می کنند. کینه توزی زندگی فرد مقابل را خراب نمی کند بلکه آرامش و پیشرفت کسی که کینه به دل گرفته را از بین می برد. این در حالی است که افراد دارای هوش عاطفی بالا اشتباهات دیگران را تا حد امکان می بخشند، فراموش می کنند و کینه ای را به دل راه نمی دهند.

برای اطلاع از فواید یادداشت برداری کرنل در رسیدن به موفقیت بر روی لینک کلیک کنید.

موفقیت در انجام کار تیمی

کم نیستند تعداد کسانی که انجام کارهای انفرادی را به تیمی ترجیح می دهند. برخی از این افراد نمی توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند یا اینکه به سرعت عصبانی شده و در مقابل اشتباهات دیگران جبهه می گیرند. البته داشتن هوش عاطفی و تقویت آن موجب کنترل احساسات و هیجانات شده و انجام کارهای تیمی را راحت تر می کند. چنین کسانی بهتر می توانند با دیگران مشورت و همکاری کرده و تعامل داشته باشند.

خلاصه مطلب

کسی که احساسات خود را به خوبی می شناسد و می تواند ابراز آن ها را در موقعیت های مختلف کنترل کند از هوش عاطفی بالایی برخوردار است. این افراد می دانند چه طور و در چه موقعیت هایی احساسات خود را کنترل کنند تا دیگران را ناراحت نکنند. در نتیجه نه تنها روابط اجتماعی پایداری خواهند داشت بلکه در سایر جوانب زندگی هم به موفقیت دست پیدا می کنند.

برای یادگیری تکنیک های شخصیت شناسی، هوش کلامی و جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.