این چه کاری بود که من انجام دادم، ای کاش این کارو نمی کردم، یعنی الان چه احساسی داره؟ آیا تا به حال با گفتن چنین جملاتی احساس گناه خود را ابراز کرده اید؟ بدون شک همه ما تا به حال این احساس را در زندگی تجربه کردیم. عذاب وجدانی که می تواند به دلیل انجام دادن و یا حتی منصرف شدن ار انجام کاری به سراغ ما بیاید. متاسفانه عذاب وجدان پیامدهای منفی برای زندگی به همراه دارد که در مرحله اول بر ذهن فرد تاثیر می گذارد. از طرفی برخلاف تصور بسیاری از افراد پیامدهای مثبت نیز داشته و نقش سازنده برای زندگی دارد.
نکته مهمی که در این مورد وجود دارد تسلط داشتن بر عذاب وجدان و کنترل به موقع آن است. حتی اگر کار اشتباهی را انجام داده اید به جای افسوس خوردن، یا باید جبران کنید یا اینکه کارهای مثبت و سازنده دیگری را انجام دهید. با توجه به اهمیت کنترل عذاب وجدان، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف احساس گناه بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
احساس گناه چیست؟
انسان به صورت ذاتی دارای احساسات و عواطف مختلفی است. برخی از آن ها مثبت و سازنده هستند و برخی منفی و تخریب کننده. در این میان احساسات منفی هم وجود دارند که مانند لبه تیغ عمل کرده و می توانند هر دو نوع ویژگی یعنی سازنده و مخرب را داشته باشند. یکی از این موارد احساس گناه است که به عذاب وجدان هم تعبیر می شود. بدون شک همه ما تا به حال دچار عذاب وجدان شده ایم. یا به خاطر انجام دادن یک کار و یا منصرف شدن از انجام آن. البته دلایل دیگری هم برای ایجاد عذاب وجدان وجود دارند که هر کدام به یک نحو موجب شکل گیری این احساس می شوند.
احساس گناه یک هیجان و احساس خودآگاه است که می تواند با احساسی دردناک که ناشی از انجام یا عدم انجام یک کار است همراه شود.
نکته مهمی که در این مورد وجود دارد؛ درگیر شدن ذهن است. عذاب وجدان به هر دلیلی که شکل بگیرد موجب هجوم افکار منفی به ذهن شده و تمرکز را مختل می کند. در نتیجه امکان انجام درست و به موقع سایر امورات زندگی را از فرد می گیرد.
برای اطلاع از نشانه های هوش هیجانی پایین بر روی لینک کلیک کنید.
انگیزه را کاهش داده و او را در مسیر رسیدن به خواسته هایش متوقف می کند. همانطور که گفتیم عذاب وجدان جزء آن دسته از احساساتی است که در کنار پیامدهای منفی می تواند نتایج مثبت را نیز به همراه داشته باشد. بنابراین ضروری است که با جوانب مختلف عذاب وجدان و پیامدهای آن بیشتر آشنا شوید.
برای یادگیری تکنیک های موفقیت کلامی، زبان بدن و ثروت سازی با کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
انواع احساس گناه
شاید در نگاه اول با خودتان بگویید عذاب وجدان، عذاب وجدانه دیگه، انواع نداره! ولی واقعیت این است که احساس گناه انواع مختلفی دارد. هر یک از آن ها در موقعیت های خاصی ایجاد می شوند و پیامدهای مختلفی را نیز به همراه دارند. با توجه به اهمیت و نقش این احساس در زندگی، تحقیقات مختلفی پیرامون آن انجام شده است. برای مثال طی تحقیقاتی و بررسی هایی که برای اطلاع از انواع عذاب وجدان انجام شده، دسته بندی های مختلفی تعیین شده اند که در ادامه مطلب به موارد دسته بندی اول اشاره می کنیم:
عذاب وجدان سازگار: این نوع از احساس گناه پیامدهایی مثبت برای زندگی به همراه دارد. برخی از افراد با دچار شدن به عذاب وجدان سازگار به اشتباهات خود پی برده و از آسیب های احتمالی رفتارهایشان مطلع می شوند. در نتیجه می توانند از آن برای بهبود روابط خود با دیگران و ترمیم تعاملات استفاده کنند.
عذاب وجدان ناسازگار: این احساس همان نوعی است که پیامدها و عوارض منفی به همراه دارد. موجب تضعیف روحیه، درگیری ذهنی و مختل شدن تمرکز می شود. احساس گناهی که همه ما در ذهن خود تصور می کنیم، همین مورد است.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.
همانطور که گفتیم تحقیقات و بررسی های مختلفی پیرامون تعیین انواع عذاب وجدان انجام شده اند. براساس یکی دیگر از تقسیم بندی های انجام شده، انواع عذاب وجدان شامل موارد زیر است:
عذاب وجدان واکنشی: زمانی که برخلاف عقاید، باورها و اصول زندگی خود عمل می کنید به این نوع از عذاب وجدان دچار خواهید شد.
عذاب وجدان وجودی: این احساس تا حدودی متفاوت از سایر انواع است. کسی که به این نوع از عذاب وجدان دچار می شود بسیار عمیق فکر می کند. ممکن است به خاطر بی عدالتی عمومی یا ناعادلانه بودن جهان هستی به چنین احساسی برسد.
عذاب وجدان پیش بینی کننده: در این میان کسانی هم هستند که قبل از انجام یک کار به عواقب آن فکر می کنند. در نتیجه پیامدهای منفی آن را پیش بینی کرده و دچار عذاب وجدان می شوند. به همین علت از انجام کار مورد نظر منصرف شده و از پیامدهای مثبت این احساس بهرمند می شوند.
برای اطلاع از علل به وجود آورنده خجالت بر روی لینک کلیک کنید.
علل به وجود آورنده احساس گناه
هیچ حسی در زندگی بدون علت ایجاد نمی شود. زمانی که راه شاد زیستن را یاد می گیریم یعنی شاد بودنمان علت دارد. وقتی به خاطر از دست دادن یک موقعیت، ناراحت هستیم یعنی غمگین بودن ما وابسته به یک دلیل است.
در کنار همه احساسات و عواطفی که داریم احساس گناه هم بدون علت ایجاد نمی شود.
نکته مهمی که در این مورد وجود دارد شناسایی علت ایجاد عذاب وجدان برای از بین بردن آن است. با توجه به اینکه همه ما در زندگی خود دچار عذاب وجدان خواهیم شد، بهتر است با علل شکل گیری این احساس که در ادامه مطلب به آن ها اشاره می کنیم، آشنا شوید:
- انجام کارهای اشتباهی که ممکن است برخلاف عقاید ما باشند
- فکر کردن به انجام یک کار اشتباه و تصور پیامدهای منفی آن
- انجام کاری که فقط تصور می کنید اشتباه است
- انجام ندادن یک کار مشخص
- موفق بودن نسبت به دوستان و اطرافیان
- کمک نکردن به اندازه کافی و موثر
برای یادگیری تکنیک های جذابیت کلام، هوش کلامی و آداب معاشرت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
پیامدهای احساس گناه
همانطور که گفتیم عذاب وجدان یک احساس منفی محسوب می شود. درست است که در برخی موارد پیامدهای مثبتی مانند اطلاع از عواقب کارها و در نتیجه بهبود روابط به همراه دارد، ولی به طور کلی اکثر پیامدهای آن منفی هستند. زمانی که افکار منفی حاصل از احساس گناه به ذهن هجوم می آورند تمرکز خود را از دست می دهید. انگیزه شما کاهش یافته، دچار ناامیدی می شوید و در نتیجه برای رسیدن به خواسته هایتان تلاش نمی کنید. چون انگیزه کافی برای ایجاد تغییر در زندگی ندارید به روزمرگی دچار خواهید شد.
به دنبال پیامدهای نامبرده به تدریج اعتماد به نفس خود را از دست داده و به خاطر انجام ندادن کارهای مهم احتمال ایجاد بیماری های روحی افزایش می یابد. قدرت تصمیم گیری درست و به موقع برای شما ضعیف می شود و موقعیت های خوب زندگی را از دست می دهید. احساس گناه موجب افزایش اضطراب شده و یکی از عوامل ایجاد کننده وسواس فکری اجباری محسوب می شود. متاسفانه برخی از افراد به دلیل درگیر شدن بیش از حد با افکار حاصل از عذاب وجدان تصمیم به خودکشی می گیرند. به همین علت اگر شما هم بیش از حد به عذاب وجدان پر و بال می دهید و درگیر آن هستید باید با راه های کنترل آن آشنا شوید.
برای اطلاع از عوارض اعتماد به نفس کاذب بر روی لینک کلیک کنید.
نحوه رهایی از احساس گناه
همانطور که گفتیم عذاب وجدان پیامدهای منفی و گاه جبران ناپذیری به همراه دارد. به همین علت افرادی که بیش از حد با این احساس مواجه هستند باید به فکر رهایی از آن باشند. خوشبختانه راهکارهای مختلفی برای کنترل و حذف احساس گناه وجود دارند که بعد از کسب اطلاعات باید به آن ها عمل کنید. با توجه به اهمیت اطلاع از راهکارهای رهایی از عذاب وجدان، در ادامه مطلب به چند مورد از این روش ها اشاره می کنیم:
علت عذاب وجدان را پیدا کنید
اولین و مهم ترین کاری که برای رهایی از عذاب وجدان باید انجام دهید، پیدا کردن علت آن است. تا زمانی که ندانید ریشه ایجاد این احساس چیست، نمی توانید آن را کنترل کرده و حذف کنید. برای انجام این کار و به دست آوردن نتیجه، وقت صرف کنید. با تأمل و حوصله به دنبال اطلاع از دلایل شکل گیری عذاب وجدان باشید تا بقیه اقدامات هم نتایج مثبتی را به همراه داشته باشند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی عشق هوشمندانه بر روی لینک کلیک کنید.
ماجرا را بررسی کنید و خاتمه دهید
زمانی که دچار عذاب وجدان می شوید تا چه زمانی می خواهید ذهن خود را درگیر کنید؟ تا چه مدت برای انجام کار اشتباه، خود را سرزنش کرده و از زندگی آرام محروم می کنید؟ موقعیت از دست رفته بر نمی گردد، بنابراین بهتر است بعد از شناسایی علت ایجاد عذاب وجدان، قضیه را خاتمه دهید. متوجه شوید کجای کار اشتباه کرده اید تا از تکرار آن خودداری کنید ولی دیگر به درگیری ذهنی ادامه ندهید.
اشتباهات خود را تصحیح کنید
برای اینکه بتوانید از عذاب وجدان رها شده و به زندگی عادی برگردید باید اشتباهات خود را تصحیح کنید.
در غیر این صورت فکر تکرار مجدد اشتباه دست از سر شما بر نمی دارد. انجام این کار به پیشرفت در زندگی هم کمک می کند زیرا مرتکب شدن به اشتباهات مختلف مانع از تحقق اهداف خواهد شد.
برای یادگیری تکنیک های ساخت شخصیت قدرتمند، زبان بدن و نقشه ذهنی در سخنرانی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
خودتان را ببخشید
اشتباه کردن، رخ دادن خطا و در نهایت دچار شدن به عذاب وجدان برای هر کسی پیش می آید.
بهتر است برای نجات از پیامدهای احساس گناه، خود را ببخشید.
بعد از بخشش نیز به فکر درس گرفتن از اشتباهات و در نتیجه عدم تکرار آن ها باشید. بهترین کاری که در این مواقع می توانید در حق خود انجام دهید، بخشش و سپس جبران است. جبران به معنای این نیست که موقعیت از دست رفته را برگردانید، بلکه باید از اشتباهات خود درس بگیرید.
ذهن آگاهی را تمرین کنید
همانطور که گفتیم کسانی که دچار عذاب وجدان می شوند برای موقعیت های از دست رفته و انجام کارهای اشتباه، افسوس می خورند. به جای فکر کردن به لحظه حال در گذشته غرق می شوند. در نتیجه تمام جوانب زندگی آن ها تحت تاثیر پیامدهای منفی قرار می گیرد. برای رفع این مشکل بهتر است تمرینات ذهن آگاهی را انجام دهید. ذهن آگاهی به شما کمک می کند ذهن خود را به لحظه حال برگردانید.
برای اطلاع از اهمیت خودارزیابی بر روی لینک کلیک کنید.
به کارهای خوبی که انجام داده اید فکر کنید
برای اینکه به خودتان ثابت کنید همیشه کارهای اشتباه انجام نمی دهید، بهتر است به کارهای خوبتان فکر کنید. به خودتان ثابت کنید که تا به حال کارهای مثبت نیز انجام داده و از این به بعد هم انجام خواهید داد. از این طریق انگیزه شما افزایش پیدا کرده و امیدوار می شوید. برای زندگی خود و دستیابی به اهداف برنامه ریزی کرده و تلاش می کنید.
خلاصه مطلب
همه ما تا به حال بنا به دلایل مختلف دچار عذاب وجدان شده ایم. ممکن است احساس گناه ناشی از انجام دادن یا ندادن یک کار باشد، یا اینکه حتی به واسطه فکر کردن به انجام یک کار بروز کند. متاسفانه عذاب وجدان و پیامدهای آن می توانند تمام جوانب زندگی را تحت تاثیر قرار دهند. به همین علت باید به فکر کنترل و حذف این احساس باشید.
برای یادگیری تکنیک های هوش کلامی، ارتباط موثر و جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.