آیا می توانید خواسته ها، تمایلات و علایق خود را کنترل کنید؟ از به دست آوردن آنچه که دوست دارید ولی برای زندگش شما ضروری نیستند، منصرف شوید؟ برای کسب این توانایی به تقویت خودکنترلی نیاز دارید. گاهی اوقات باید برخلاف خواسته های خود عمل کنیم و تصمیمی منطقی بگیریم، غریزه خود را کنترل کرده و بر آن تسلط داشته باشیم. ممکن است در موقعیتی قرار بگیریم که مجبور باشیم احساسات خود را کنترل کرده و از ابراز آن ها جلوگیری کنیم.
برای اینکه بتوانیم به اهداف مهمی در زندگی دست پیدا کنیم، از تحقق برخی دیگر از اهدافمان منصرف شویم. همه این موارد در صورتی رخ می دهند که ما بتوانید نسبت به خودمان، احساسات، علایق و غریزه ای که داریم کنترل داشته باشیم. به همین علت ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف خودکنترلی بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
خودکنترلی چیست؟
انسان ویژگی ها، توانایی ها و خصلت های مختلفی دارد که تعدادی از آن ها تاثیرات مثبت و تعدادی پیامدهای منفی به همراه دارند.
برای مثال ابراز احساساتی همچون خشم، تنفر و عصبانیت موجب دور شدن دیگران از ما و ایجاد تنهایی می شوند. از طرفی محبت کردن، عشق ورزیدن و کمک کردن سبب شکل گیری روابط بهتری می شوند. گاهی اوقات لازم است تا حدودی از خصلت های مثبت خود نیز استفاده نکنیم تا آسیبی به زندگی ما وارد نشود. خودکنترلی (Self-control) قابلیتی است که در چنین مواقعی به ما کمک می کند. این توانایی سبب کنترل و تسلط بر تمایلات، علایق، سلیقه، خواسته و احساسات خواهد شد. کسی که بر خودش تسلط و کنترل دارد به دنبال پیدا کردن مواردی است که در زندگی به آن ها نیاز دارد نه مواردی که علاقه دارد.
برای اطلاع از مفهوم بدبینی بر روی لینک کلیک کنید.
درست است که توجه به علاقه، احساسات و خواسته های هر فرد در زندگی مهم است ولی گاهی شرایط طوری شکل می گیرند که باید بر خودمان تسلط داشته باشیم. در این مواقع نباید هرآنچه که چشم می بیند را دل بخواهد، بلکه باید عقلانی و منطقی تصمیم بگیریم. کسانی که از این توانایی ارزشمند برخوردار هستند و آن را تقویت می کنند با قرار گرفتن در موقعیت های مختلف و نیاز به تصمیم گیری، ابتدا اندکی تامل می کنند تا راه حل های بهتری را پیدا کنند. بنابراین خودکنترلی سبب جلوگیری از افراط و تفریط در انجام کارهای مختلف می شود.
برای یادگیری تکنیک های ثروت سازی با کلام، اصول موفقیت و جذابیت کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
انواع خودکنترلی
به خودت مسلط باش! حتما تا الان چندین بار از این جمله استفاده کرده اید و دیگران هم آن را به شما گفته اند، ولی تا به حال به معنی آن دقت کرده اید؟ مسلط بودن نسبت به خودمان یعنی چه؟ اصلا چرا باید این کار را انجام دهیم؟ کنترل احساسات، علایق، تمایلات و خواسته های ما با خودمان است. این ما هستیم که تصمیم می گیریم در برقراری ارتباط با دیگران چه احساساتی را ابراز کنیم، میان دو گزینه که حق انتخاب داریم، موردی که به صلاحمان است را انتخاب کنیم. از گفتن برخی جملات به دیگران خودداری کرده و از ایجاد مشکلات بیشتر، جلوگیری کنیم. همه این موارد به معنی خودکنترلی (Self-control) هستند. افرادی که این قابلیت را دارند از منطق برای کنترل غریزه استفاده می کنند.
در واقع توانایی تنظیم رفتار برای پاسخ دادن به موضوعات مختلف، مسلط بودن نسبت به خودمان محسوب می شود. این موضوع رابطه مستقیمی با اراده دارد. براساس یکی از تحقیقات انجمن روانشناسی آمریکا، 27 درصد از شرکت کنندگان در آن عامل نرسیدن به خواسته هایشان را ضعیف بودن اراده معرفی کرده اند. زمانی که اراده ضعیفی داشته باشید، نمی توانید کارهای مهم زندگی را به موقع انجام دهید. منتظر همان شنبه رویایی می مانید تا برای شروع اقدام کنید. در واقع افراد بی اراده، توانایی کنترل حرکات و رفتارهای خود را ندارند. توانایی تسلط بر خود انواع مختلفی دارد که در ادامه مطلب به آن ها اشاره می کنیم:
کنترل احساسات
اینکه بتوانید شرایط هر موقعیت را بسنجید و متناسب با آن ها احساسات خود را ابراز کنید، یعنی بر خودتان مسلط هستید.
در برخورد با دیگران و ابراز احساسات افراطی عمل نکرده، بیش از حد صمیمی یا خیلی سرد نباشید. اینکه دیگران را با ابراز احساساتی منفی مانند خشم و عصبانیت از خودتان ناراحت نکنید، یعنی توانایی خوبی در تسلط بر خود دارید. توجه داشته باشید برای دستیابی به این توانایی ارزشمند باید تمرین کرده و وقت صرف کنید.
برای اطلاع از نشانه های خودتخریبی بر روی لینک کلیک کنید.
کنترل حرکات
یکی دیگر از انواع خودکنترلی، مربوط به تسلط بر حرکات است. زمانی که حرکات بدن خود را در یک جلسه کاری کنترل می کنید، از بی قراری خودداری کرده و برای مثال مدام صندلی، پا و دست خود را تکان نمی دهید، یعنی بر حرکات خودتان مسلط هستید.
برای یادگیری تکنیک های هوش کلامی، جذابیت کلام و تاثیرگذاری بر دیگران می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
کنترل رفتارها
رفتار ما با دیگران می تواند تعیین کننده آغاز و ادامه یک رابطه کاری، اجتماعی و یا عاطفی باشد. اینکه بتوانیم در موقعیت های مختلف نحوه برخورد و رفتارمان را با دیگران تعیین کنیم، مفهوم خودکنترلی را به خوبی انجام داده و آن را یاد گرفته ایم. همه ما ویژگی ها و خصلت های متفاوتی داریم که وظیفه کنترل کردنشان با خودمان است. اگر این وظیفه را به درستی انجام دهیم، زندگی بهتری خواهیم داشت.
علائم نداشتن خودکنترلی
به نظر شما کسانی که نسبت به احساسات، خواسته ها، تمایلات و غرایز خود هیچ تسلطی ندارند با چه مشکلاتی مواجه هستند؟ آیا می توانند کاری را در موقعیت های حساس به خوبی انجام دهند؟ به موقع یک تصمیم آگاهانه و منطقی بگیرند؟ تحت تاثیر دیگران هستند یا مستقل عمل می کنند؟ بدون شک نداشتن خودکنترلی و تسلط بر خود پیامدهای بسبار زیادی را به همراه دارد و جوانب مختلفی از زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. از طرفی کسانی که توانایی تسلط بر خود، کارها و رفتارهایشان ندارند، دارای نشانه های بارزی هستند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی اعتماد به نفس صحبت در جمع بر روی لینک کلیک کنید.
عملکردها و کارهای لحظه ای، ایجاد نتایج بلندمدت و نحوه رفتارشان به خوبی نشان می دهد که از این توانایی ارزشمند برخوردار نیستند. با توجه به اهمیت تسلط بر خود، تاثیر آن در زندگی و لزوم کسب این توانایی، بهتر است با نشانه های نداشتن آن نیز آشنا شوید. از این طریق می توانید به خودتان و اطرافیان کمک کنید تا بهتر و بیشتر از توانایی تسلط بر خود بهرمند شوید. به همین علت در ادامه مطلب به چند مورد از نشانه های نداشتن تسلط بر خود اشاره می کنیم:
- ضعیف بودن اراده
- بی نظم بودن زندگی
- مختل شدن روابط
- ضعف در کنترل احساسات
- عدم توجه به امورات روزمره
- بی هدف بودن زندگی
- سرزنش کردن دیگران
- تصمیم گیری اشتباه
- کم تحملی و نداشتن صبر
- شکل گیری زندگی ناسالم
همانطور که عادت کردن به ویژگی های ناسالم و منفی می تواند زندگی انسان را به نابودی بکشاند، بهرمندی از توانایی های مثبت، ارتقاء دادن و استفاده از آن ها در زندگی سبب دستیابی به اهداف تاثیرگذار و سازنده خواهد شد. تسلط بر خود، رفتارها، احساسات و منطقی عمل کردن هم یکی از این ویژگی های تاثیرگذار محسوب می شود. بنابراین بهتر است با کسب اطلاعات و سپس تمرین کردن از پیامدهای مثبت این توانایی بهرمند شوید.
برای اطلاع از انواع مهارت های ارتباطی بر روی لینک کنید.
روش های تقویت خودکنترلی
ویژگی ها و توانایی های انسان، چه خوب و چه بد قابلیت ارتقاء و تقویت دارند. همانطور که یک نفر می تواند در شرارت تا بی نهایت پیش برود، فرد دیگر می تواند الگوی درستکاری باشد. یک نفر می تواند تنبل و بیخیال باشد ولی دیگری برای رسیدن به خواسته های خود به صورت اصولی تلاش کند. خودکنترلی هم به عنوان یکی از قابلیت های باارزش ما می تواند تقویت شود. برای اینکه بتوانیم قدرت تسلط بر خود را ارتقاء داده و از پیامدهای مثبت آن بهرمند شویم، باید از راهکارهای اصولی استفاده کنیم. با توجه به اهمیت اطلاع از این راهکارها، در ادامه مطلب به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:
مدیتیشن و یوگا را فراموش نکنید
برای اینکه بتوانید آرامش خود را در موقعیت های مختلف حفظ کنید و بر خودتان تسلط داشته باشید بهتر است از تکنیک های مدیتیشن و یوگا استفاده کنید. برای افزایش و تقویت این توانایی ارزشمند باید از استرس، اضطراب، نگرانی، خشم و عصبانیت دور بمانید. وجود چنین مواردی سبب کم رنگ شدن اثر تسلط بر خود می شوند.
برای یادگیری تکنیک های عشق هوشمندانه، زبان بدن و متقاعد کردن دیگران می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
برای زندگی اهداف تعیین کنید
همانطور که گفتیم خودکنترلی رابطه مستقیمی با اراده دارد، در واقع با کمک اراده می توانید بر خودتان مسلط باشید. حال براى اینکه بتوانید اراده خود را تقویت کنید نباید از تعیین اهداف غافل شوید. زمانی که برای زندگی خود اهداف کوتاه و بلندمدت تعیین می کنید، به تلاش کردن ترغیب می شوید. اراده شما در چنین موقعیت هایی تحریک شده و تقویت می شود. در نتیجه می توانید بر خودتان مسلط شده و از انجام کارهایی که به آن ها نیازی ندارید منصرف شوید.
برای اطلاع از مفهوم خودگویی بر روی لینک کلیک کنید.
برنامه ریزی داشته باشید
یکی از عواملی که همواره به تحقق اهداف، تقویت ویژگی های مثبت و پیشرفت در زندگی کمک می کند، انجام برنامه ریزی است.
زمانی که برای هر روز زندگی خود برنامه ریزی دارید، برای اینکه بتوانید کارهای ضروری را به موقع انجام دهید از کارهای فرعی و حاشیه ای چشم پوشی می کنید، یعنی به خودتان مسلط هستید. برنامه ریزی به شما کمک می کند منظم باشید و این همان چیزی است که با خودکنترلی تناسب دارد و در یک راستا قرار می گیرند. بنابراین برای به دست آوردن اهداف خود و ساختن یک شخصیت قدرتمند باید انجام برنامه ریزی را آغاز کنید.
صبر کردن و تامل را یاد بگیرید
برای اینکه بتوانید بر خودتان، احساسات، رفتارها و کارهایتان مسلط باشید باید لحظه ای صبر کرده و از راه دادن عجله به کارهایتان خودداری کنید. صبر و تامل به شما کمک می کند تا از عصبانیت به آرامش برسید، هیجان خود را کنترل کرده و منطقی تصمیم گیری کنید. همانطور که گفتیم خودکنترلی به معنای انجام دادن امورات مختلف زندگی به صورت منطقی است. بنابراین با تمرین کردن سعی کنید صبر و تامل را در رفتار، احساسات و تصمیم گیری های خود به کار بگیرید.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.
به پیامد کارها فکر کنید
اگر همه ما یاد بگیریم قبل از اقدام به انجام کاری، حرف زدن با کسی و یا تصمیم گیری در مورد موضوعی، به پیامدهای آن فکر کنیم، نتایج بهتری را کسب خواهیم کرد. کم نیستند تعداد افرادی که در اوج عصبانیت، ناراحتی، خوشحالی و یا تحت فشار قرار گرفتن به واسطه وجود مشکلات، کارهای اشتباهی انجام می دهند. این افراد همواره از اینکه ابتدا به پیامد کار خود فکر نکرده اند، پشیمان می شوند. بنابراین توجه به پیامد کارهایی که قصد انجام آن ها را داریم، موجب تقویت خودکنترلی شده و از ایجاد پشیمانی جلوگیری می کند.
از خودتان سوال بپرسید
برای توانایی تسلط بر خود تعریف های مختلفی وجود دارند که همگی یک معنی و مفهوم را می رسانند. همانطور که گفتیم کسانی که خودکنترلی را درک و تقویت کرده اند به دنبال پیدا کردن چیزهایی هستند که به آن ها نیاز دارند نه اینکه هوس کرده، دوست دارند و یا از سر تفریح قصد دستیابی به آن ها را دارند. بنابراین برای افزایش و ارتقاء این توانایی می توانید به هنگام انجام کارهای مختلف از خودتان بپرسید که نتیجه آن چه قدر برایتان ضروری است؟ تا چه حد بر زندگی شما تاثیرگذار است؟ یا به طور کلی چه چیزی را از زندگی می خواهید تا ضروری بودن یا نبودن آن را بررسی کنید.
تمرکز خود را افزایش دهید
متاسفانه برخی از افراد به واسطه عدم تمرکز و حواس پرت بودن است که کارهای اشتباهی را انجام می دهند. این افراد چون نمی توانند تمرکز خود را حفظ کنند به یکباره و از سر حواس پرتی، رفتاری اشتباه انجام داده و سبب ایجاد مشکلات جدی می شوند. حفظ تمرکز و تقویت آن نه تنها به ارتقاء خودکنترلی کمک می کند، بلکه بر سایر جوانب زندگی و کسب موفقیت نیز تاثیرگذار است.
برای یادگیری تکنیک های آداب معاشرت، هوش کلامی و شخصیت شناسی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
از وسوسه و تحریک دور بمانید
برو اون لباس زیبا رو بخر و به کاراییش فکر نکن، حرف دلتو بزن و راحت شو، عصبانی باش تا بفهمه با کی طرفه! وسوسه؛ در این موقعیت ها با شنیدن چنین جملاتی از درون خودتان، وسوسه می شوید. برای انجام دادن یک کار اشتباه، عجولانه و بدون فکر کردن تحریک شده و در نتیجه پیامدهای منفی بسیار زیادی ایجاد می شوند. برای اینکه بتوانید قابلیت خودکنترلی را تقویت کنید بهتر است برای غلبه بر وسوسه و تحریک های اشتباه، تمرینات اصولی انجام دهید.
برای آشنایی با انواع بی انگیزگی بر روی لینک کلیک کنید.
تقویت هوش هیجانی
همانطور که گفتیم زمانی که بر خودتان مسلط هستید، می توانید احساسات خود را نیز کنترل کرده و از ابراز اشتباه آن ها جلوگیری کنید. از طرفی هوش هیجانی به معنای آگاهی از احساسات و کنترل به موقع آنهاست، بنابراین با تقویت هوش هیجانی می توانید به خودکنترلی برسید. البته تسلط بر خود جنبه های مختلفی دارد که کنترل احساسات فقط یکی از آن ها محسوب می شود.
ورزش کردن را فراموش نکنید
زمانی که به صورت منظم و پیوسته ورزش می کنید یعنی برای زندگی برنامه ریزی دارید و اراده خود را به کار گرفته اید. ورزش کردن سبب ایجاد آرامش، افزایش تمرکز و به تعادل رسیدن احساسات می شود. این ها همگی مواردی هستند که موجب تقویت خودکنترلی می شوند. بنابراین یکی از بهترین گزینه ها برای ارتقاء این قابلیت، ورزش منظم و پیوسته است.
خلاصه مطلب
درست است که زندگی همواره پر از آرامش، شادی، رسیدن به خواسته و احساس رضایت نیست ولی ما باید بتوانیم رفتار و عملکرد خود را در موقعیت های مختلف کنترل کنیم. بر احساسات، تصمیمات و خواسته های خود تسلط داشته و در مواقع ضروری جلوی آن ها بایستیم. این هدف زمانی محقق می شود که قابلیت خودکنترلی را تقویت کنیم. برای انجام این کار نیز راهکارهای مختلفی وجود دارند که برای دیدن نتایج آن ها باید تمرین و تکرار داشته باشیم.
برای یادگیری تکنیک های هوش کلامی، جذابیت کلام و جادوی جذابیت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.