تمایل به پیشرفت، دستیابی به جایگاه های بهتر و به طور کلی داشتن زندگی ایده آل، موضوع بدی نیست. ولی متاسفانه برخی از افراد در این زمینه افراطی عمل کرده و با پیامدهای منفی کمال گرایی مواجه می شوند. پیامدهایی که نه تنها سبب آرامش آن ها نمی شود بلکه لذت بردن از زندگی را نیز برایشان غیر ممکن می کند. هر چقدر که تلاش می کنند باز هم تمایل به پیشرفت دارند. با به دست آوردن هر موفقیتی، به فکر کسب نتایج بهتر هستند. این افراد از شرایط فعلی خود رضایت ندارند در حالی که موفقیت های چشمگیری نیز کسب کرده اند.
تمایل به کمال رسیدن زمانی که از حالت تعادل خارج می شود از یک ویژگی شخصیتی مثبت تبدیل به مشکل خواهد شد. مشکلی که همه جوانب زندگی افراد را تحت تاثیر قرار داده و حتی موجب اذیت و آزار دیگران هم می شود. با توجه به اینکه ذات انسان رسیدن به بهترین ها و کمال را دوست دارد، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی جوانب مختلف کمال گرایی بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
کمال گرایی چیست؟
آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا ما دوست داریم در هر موضوعی بهترین باشیم؟ موفقیت های بیشتری کسب کنیم؟ زندگی راحت تری را بسازیم؟ در واقع منشاء چنین تمایلی چه چیزی است؟ همانطور که گفتیم انسان ذاتا رسیدن به بهترین ها را دوست دارد، این تمایل نیز کمال گرایی نامیده می شود. البته این ویژگی شخصیتی زمانی که به افراط می رسد و غیر واقع بینانه می شود تبدیل به یک مشکل می گردد. نیاز به کامل بودن، کامل به نظر رسیدن و تمایل به کسب بالاترین سطح در مورد موضوعاتی که غیر واقع بینانه هستند، کمال گرایی (Perfectionism) محسوب می شود.
برای اطلاع از مفهوم بی انگیزگی بر روی لینک کلیک کنید.
این تمایل افراطی برای دست آوردن بهترین ها سبب ایجاد مشکلات جدی و نارضایتی از زندگی می شود. در این شرایط فرد کمال گرا هر چه قدر هم که تلاش کند، همچنان موضوعی را پیدا می کند تا برای به دست آوردنش تلاش کند. تلاش کردن برای کسب موفقیت، بد نیست بلکه افراطی عمل کردن و عدم رضایت از هر آنچه که داریم، نتیجه منفی به همراه دارد. بنابراین برای اینکه بتوانید از ایجاد این ویژگی و خصلت منفی جلوگیری کنید باید تفاوت تلاش کردن و تمایل به کمال رسیدن افراطی را درک کنید.
برای یادگیری تکنیک های جذابیت کلام، زبان بدن و ثروت سازی با کلام می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
علت کمال گرایی چیست؟
کم نیستند تعداد ویژگی های مثبت شخصیتی که اگر از حد اعتدال خارج شوند و به سمت افراط پیش بروند به جای پیامدهای مثبت، نتایج منفی به همراه دارند. کمال گرایی نیز یکی از همین ویژگی ها محسوب می شود و زیاده روی در آن، لذت زندگی را از انسان می گیرد. همانطور که گفتیم زمانی که فرد تمایل دارد به بالاترین سطح در هر موضوعی برسد و در صورت عدم دستیابی، از خودش و زندگی ناراضی است، یعنی کمال گراست. حال سوال مهمی که ایجاد می شود این است علت ایجاد حالت افراطی در دستیابی به اهداف چیست؟ به چه علت برخی از افراد تمایل دارند در همه زمینه ها حتی موارد غیر واقع بینانه، بهترین باشد؟ این مشکل می تواند بنا به دلایل مختلفی ایجاد شود که در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
اختلالات اضطرابی
متاسفانه استرس و اضطراب جزئی تاثیرگذار در زندگی های امروزی شده اند. هر فردی به واسطه شغل، تحصیل، نگرانی برای خانواده، رابطه عاطفی و موارد این چنینی، مضطرب می شود. برخی از افراد به حدی دچار استرس و اضطراب می شوند که نه تنها شرایط جسمی آن ها تغییر می کند، بلکه به تدریج دچار بیماری های روحی و روانی هم خواهند شد.
اختلالات اضطرابی طیف گسترده ای دارند ولی همگی به نحوی جوانب مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار می دهند. کم نیستند تعداد افرادی که برای جلوگیری از بروز نشانه های اضطرابی، سعی می کنند به اهداف غیر واقع بینانه خود دست پیدا کنند. بنابراین چنین اختلالات و بیماری های روحی و روانی مانند وسواس فکری اجباری می توانند زمینه ساز افراط در رسیدن به کمال باشند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی ارتباط موثر بر روی لینک کلیک کنید.
والدین کمال گرا
بدون شک اکثر ویژگی های رفتاری، طرز فکر و نحوه زندگی هر فرد تا حدودی شبیه به والدین اوست. کسی که از همان دوران کودکی رفتارهای کمال گرايانه والدین خود را می بیند، به انجام کارهای افراطی عادت می کند. او هم به تدریج یاد می گیرد که برای رسیدن به بهترین سطح در هر موضوعی باید تا بینهایت تلاش کند. اگر به خواسته های خود نرسد نباید از زندگی لذت ببرد. در نتیجه این سبک زندگی، نحوه رفتار و نگرش برای او نهادینه خواهد شد.
انواع کمال گرایی
تحقیقات و بررسی های بسیار زیادی در مورد کمال گرایی انجام شده و نتایج قابل تاملی هم به دست آمده اند. همانطور که گفتیم تمایل به کسب بالاترین سطح در هر موضوعی زمانی که از اعتدال خارج شده و به سمت افراط پیش می رود، نتایج منفی حاصل خواهند شد. حال بهتر است بدانید که کمال گرایی یک نوع خاص نیست بلکه ممکن است در موارد مختلفی شکل بگیرد. به همین علت در ادامه مطلب به انواع آن اشاره می کنیم:
نوع فرد مدار
زمانی که کمال گرایی مربوط به خودمان و کارهای شخصی است، نوع فرد مدار شکل گرفته می گیرد. در این مورد فرد کمال گرا از اینکه در دستیابی به اهداف خود شکست بخورد، می ترسد. در نتیجه دچار اضطراب شده و به همین علت برای به دست آوردن خواسته هایش در بالاترین سطح و حالت غیر واقع بینانه، تلاش می کند. این افراد از زندگی، کسب موفقیت ها و آنچه که به دست آورده اند لذت نمی برند. در واقع با کسب نتیجه مطلوب در هر مورد به نتیجه بهتر و بیشتر فکر می کنند.
برای یادگیری تکنیک های ساخت شخصیت قدرتمند، جدابیت کلام و آداب معاشرت می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
نوع دیگر مدار
در شرایطی که یک فرد دیگران را مجبور به انجام کارهای مختلف می کند تا به صورت غیر واقع بینانه به بالاترین سطح در یک موضوع برسند، دچار کمال گرایی از نوع دیگر مدار است. این افراد با کارهایی که انجام می دهند سبب اذیت کردن دیگران شده و آن ها را از خود دور می کنند. بدون شک هیچ فردی تمایل ندارد به اجبار دیگران کاری غیر منطقی انجام داده به بهانه اینکه به بالاترین سطح و بهترین جایگاه برسد.
برای اطلاع از انواع خودکنترلی بر روی لینک کلیک کنید.
نوع القا شده توسط جامعه
نوع دیگری از کمال گرایی هم وجود دارد که به واسطه ایجاد و ترویج یک باور، خواسته و یا طرز فکر در جامعه شکل می گیرد. زمانی که اکثر افراد جامعه تمایل دارند نماینده کشور در یک زمینه به بهترین جایگاه دست پیدا کند، در حال القا خواسته خود به او هستند. بهتر است فراموش نکنیم که نباید تلاش های اصولی برای دسترسی به خواسته ها و اهداف را با تمایل افراطی اشتباه بگیریم. در غیر این صورت دست از تلاش برداشته و به هیچ یک از اهداف خود نمی رسیم.
مزایا و معایب کمال گرایی
با توجه به اینکه تمایل به رسیدن به بالاترین و بهترین جایگاه ها در زندگی موضوع بدی نیست، بنابراین کمال گرایی مزایایی هم دارد. این ویژگی شخصیتی زمانی پیامدهای منفی به همراه دارد که از حالت تعادل خارج شود. برای مثال شما تا زمانی که دوست نداشته باشید به سطوح بالاتری از موقعیت شغلی، تحصیلی و به طور کلی زندگی برسید، انگیزه ای برای تلاش کردن نخواهید داشت. در نتیجه موفقیتی کسب نمی کنید و در رویای به دست آوردن خواسته هایتان می مانید. در حالی که کمال گرایی به شما کمک می کند برای تحقق اهدافتان تلاش کنید، بجنگید و در نهایت از زندگی لذت ببرید.
حال اگر این تمایل به افراط برسد، هر جایگاهی که کسب می کنید به فکر دستیابی به سطوح بهتر هستید و از زندگی خود لدت نمی برید. بعد از گذشت مدت زمانی دچار استرس و اضطراب شده، از شکست خوردن می ترسید و زندگی به کامتان تلخ می شود.
برای یادگیری تکنیک های تاثیرگذاری بر دیگران، آداب معاشرت و هوش کلامی می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
نشانه های کمال گرایی
به نظر شما کسی که تمایل دارد در هر موضوعی به بالاترین سطح برسد هر چند که این خواسته غیر واقع بینانه باشد، چه نشانه هایی دارد؟ چگونه با دیگران برخورد می کند و به طور کلی که چه ویژگی های رفتاری و عملکردی دارد؟ کمال گرایی موضوعی نیست که بتوان آن را پنهان کرد، در هر صورت زمانی که یک ویژگی از حد اعتدال خارج شده و به سمت افراط پیش می رود، نشانه هایی را نیز نمایان می کند. تمایل به کسب بهترین نتایج و موقعیت ها نیز از این مورد پیروی می کند.
افراد کمال گرا به واسطه نحوه برخوردی که با دیگران دارند، حرف هایی که در مورد طرز فکر خود بیان می کنند و موضوعات این چنینی، کمال گرا بودن خود را نمایان می کنند. اطلاع از نشانه های این ویژگی مثبت که به سمت افراط رفته برای یادگیری نحوه برخورد مناسب با این افراد و همچنین غلبه بر آن بسیار اهمیت دارد. به همین علت در ادامه مطلب به چند مورد از نشانه های آن اشاره می کنیم:
به تعویق انداختن انجام کارها
افراد کمال گرا به چند دلیل انجام بسیاری از کارهای خود را به تعویق می اندازند. برخی از این افراد به واسطه فکر کردن به نتیجه ای که بعد از کسب یک موقعیت خوب به دست می آورند، انجام همان کار و تلاش کردن را به تعویق می اندازند. برخی نیز برای پیدا کردن فرصت بهتر، راهکار متفاوت و موارد این چنینی، کارهای مهم را انجام نمی دهند. بنابراین به طور کلی هر کاری را در زمان و موقعیت مناسب انجام نداده و فرصت را از دست می دهند.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی دومینوی هیجانات بر روی لینک کلیک کنید.
انتقاد از دیگران
متاسفانه یکی از نشانه های کمال گرایی که جنبه منفی دارد، انتقاد از دیگران است.
بسیاری از کسانی که با این ویژگی افراطی مواجه اند در مورد کارها، نحوه رفتار و هر موضوعی که بتوانند از دیگران انتقاد می کنند. این در حالی است که خودشان هم بسیاری از کارهایی که مورد انتقاد قرار می دهند را انجام داده اند. به واسطه چنین رفتاری، دیگران از آن ها دور شده، روابطشان مختل می شود و با تنهایی مواجه خواهند شد.
داشتن حالت تدافعی در مقابل انتقاد
همانطور که گفتیم افراد کمال گرا به شدت دیگران را مورد انتقاد قرار می دهند، ولی متاسفانه خودشان انتقادپذیر نیستند. زمانی که مورد انتقاد قرار می گیرند، حالت تدافعی گرفته و با فرد منتقد به تندی برخورد می کنند. از اینکه دیگران نسبت به آن ها انتقادی را بیان کرده اند، ناراحت شده و تصور می کنند بهترین کارهای دنیا را فقط خودشان انجام می دهند.
برای یادگیری تکنیک های عشق هوشمندانه، هوش کلامی و شخصیت کاریزماتیک می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
خوشحالی از شکست دیگران
کمال گرایی یعنی تمایل به کسب بهترین موقعیت ها و بالاترین سطح در هر موضوعی، هرچند که غیر واقع بینانه باشند.
بنابراین افراد کمال گرا دوست دارند خودشان از بقیه مردم بالاتر بوده و هیچ کسی به جایگاه آن ها نزدیک نشود. به همین علت از شکست های دیگران خوشحال شده و پیروزی آن ها موجب ترس و نگرانی این افراد خواهد شد. با دیدن پیروزی یکی از اطرافیان خود ممکن است رفتارهایی را به صورت واضح نشان دهند یا اینکه احساس ناراحتی خود را پنهان کنند.
برای اطلاع از راه های افزایش انگیزه بر روی لینک کلیک کنید.
ترس از شکست خوردن
همه ما جملاتی را پیرامون اینکه شکست زمینه ساز موفقیت است، انسان باید از شکست های خود درس بگیرد و غیره را شنیده ایم، ولی به طور کلی از همان شکست باید به پیروزی برسیم تا موفق شویم. افراد کمال گرا به جای فکر کردن به پیروز و موفق شدن، از شکست خوردن می ترسند. در واقع این افراد احتمال شکست را بیشتر از پیروزی می دانند. به همین علت انجام کارها را به تعویق انداخته، تمرکزشان را از دست می دهند و به جای استفاده کردن از کمال گرایی برای کسب نتیجه مطلوب، از هدفشان دور می شوند.
نحوه غلبه بر کمال گرایی
هر کسی ویژگی های مثبتی دارد که تعدادی از آن ها سبب کسب محبوبیت شده، برخی زمینه ساز موفقیت می شوند و برخی هم ناکامی به همراه دارند. کمال گرایی جزء آن دسته از ویژگی های مثبت است که در حالت اعتدال، بسیار برای ما مفید است و به کسب موفقیت کمک می کند. متاسفانه همین ویژگی مثبت زمانی که به سمت افراط پیش می رود، زمینه ساز ایجاد مشکلات خواهد شد.
لذت نبردن از زندگی، غرق شدن در رویا پردازی، تلاش افراطی برای به دست آوردن موقعیت غیر واقع بینانه و حتی دور شدن از دیگران تنها تعداد محدودی از پیامدهای کمال گرایی هستند.
بنابراین افرادی که با این مشکل مواجه اند بهتر است برای جلوگیری از پیش روی در آن اقدام کنند. با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه مطلب به چند مورد از مهم ترین راه های غلبه بر تمایل به کسب موقعیت های بهتر و غیر واقع بینانه اشاره می کنیم:
تعیین اهداف واقع بینانه را تمرین کنید
همه ما باید نسبت به خودمان، احساسات، علایق، توانمندی ها و استعدادهایی که داریم اطلاعات کسب کرده و به خودباوری برسیم. در این شرایط می دانیم که در هر زمینه ای به چه میزان توانمند هستیم تا براساس آن اهداف خود را تعیین کنیم. مشخص کردن اهداف غیر واقع بینانه یکی از دلایل افراط در کمال گرایی محسوب می شود. به همین علت برای غلبه بر آن باید برای تعیین اهداف اصولی و واقع بینانه تمرین کنید.
برای اطلاع از نحوه شرکت در دوره آموزشی نقشه ذهنی در سخنرانی بر روی لینک کلیک کنید.
از مسیر لذت ببرید
تمایل به کسب بهترین نتیجه، جایگاه و موقعیت سبب لذت نبردن از زندگی می شود.
زمانی که تمام فکرتان معطوف به دست آوردن نتیجه است، فرصتی برای لذت بردن از لحظه حال ندارید. در نتیجه تمام عمر خود را صرف کسب موقعیت هایی می کنید که هیچ احساسی نسبت به آن ها ندارید. به همین علت برای غلبه بر کمال گرایی بهتر است از مسیر لذت ببرید. برای تحقق این هدف هم باید تمرینات ذهن آگاهی را انجام دهید. ذهن آگاهی به معنای برگشتن و بودن در زمان حال است. یعنی به جای فکر کردن به گذشته و یا آینده، افسوس خوردن یا ایجاد دغدغه، باید به لحظه حال فکر کنید. از آنچه که الان رخ می دهد لذت ببرید و این کار را تکرار کنید.
افکار تقویت کننده کمال گرایی را اصلاح کنید
بدون شک افکاری به ذهن افراد کمال گرا هجوم می آورند تا آن ها را برای به دست آوردن نتایج بهتر تشویق کنند. کسب جایگاه هایی غیر واقع بینانه که سودی نداشته و فقط دغدغه ذهنی ایجاد می کنند. یکی از راه های غلبه بر این مشکل، اصلاح همین افکار است. به جای اینکه با خودتان تکرار کنید باید جایگاه منحصر به فردی را به دست آورم که دست هیچ کسی به آن نرسیده، بهتر است بیان کنید باید برای خودم بهترین باشم و زندگی خوبی را بسازم.
برای اطلاع از ویژگی های افراد با انگیزه بر روی لینک کلیک کنید.
بایدها را کنار بگذارید
متاسفانه زندگی اغلب افراد پر است از بایدها؛ باید بهترین نمره را بگیرم، باید همین امسال خانه بخرم، باید از دوستانم سبقت بگیرم و موارد این چنینی. همین عقاید، تکرار جملات اشتباه و عادت کردن به آن ها سبب شکل گیری کمال گرایی می شود. در نتیجه انسان هیچ لذتی از زندگی نبرده و فقط به کسب نتیجه فکر می کند. بنابراین بهتر است حذف بایدها از زندگی خود را شروع کنید. از هرآنچه که دارید لذت ببرید و به صورت اصولی تلاش کنید نه غیر واقع بینانه.
برای یادگیری تکنیک های جادوی جذابیت، زبان بدن و اعتماد به نفس صحبت در جمع می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید.
خود را با دیگران مقایسه نکنید
هر کسی توانمندی های مختلفی دارد و به همین علت همه افراد نمی توانند در یک زمینه مشترک، موفقیت های چشمگیر کسب کنند. به همین علت اگر خود را دیگران مقایسه کنید و توجهی به تفاوت ها نداشته باشید از آنچه که دارید لذت نمی برید. به کسب بهترین جایگاه ها فکر کرده و به سمت کمال گرایی افراطی روی می آورید. بنابراین از مقایسه کردن خودتان با دیگران خودداری کرده و به خودباوری برسید.
خلاصه مطلب
تمایل به تحصیل در رشته های منحصر به فرد، کار کردن در یک شرکت شناخته شده، ازدواج با فردی رویایی و غیره زمانی که به افراط می رسد موجب شکل گیری کمال گرایی می شود. در این حالت هیچ لذتی از زندگی نبرده و فقط به فکر کسب موقعیت های بهتر و بالاتر هستید. دیگران را از خود می رنجانید، از شکست خوردن آن ها خوشحال می شوید و فقط به خودتان فکر می کنید. خوشبختانه برای غلبه بر این مشکلات راهکارهایی اصولی وجود دارد که نیاز به تمرین و تکرار دارند.
برای یادگیری تکنیک های ساخت شخصیت قدرتمند، ثروت سازی با کلام و زبان بدن می توانید در دوره های آموزشی مریم مبارکی شرکت کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید از راه های ارتباطی استفاده کنید.